محمدرضا کریمی
افرادی که آپاندیس دارند نسبت به کسانی که این اندام را ندارند بیشتر احتمال دارد تا از عفونت های شدید روده ای بهبود یابند. به این ترتیب آپاندیس می تواند نقشی حیات بخش را برای ما ایفا کند.
به عقیده دانشمندی که این نظریه را مطرح کرده آپاندیس به مثابه یک ذخیره طبیعی برای باکتری های مفید عمل می کند. وقتی ما دچار یک عفونت روده ای شدید مثل وبا می شویم روده مان از باکتری های مفید خالی می شود. آپاندیس در این شرایط کمک می کند تا این باکتری ها به روده مان بازگردند.
بیل پارکر دانشمندی که این نظریه را مطرح کرده و تاکنون مطالعات مهمی از سوی او در زمینه های مختلف پزشکی انجام شده عقیده دارد آپاندیس پناهنگاهی برای دوستان ما یعنی باکتری های مفید است.
پارکر دانشمندی است که به جای این که در مدرسه پزشکی و محیط های دانشگاهی بنشیند ترجیح می دهد برای آزمایشاتش موش بگیرد.
احتمالاً شما هم شنیده اید که آپاندیس ردپا و از بقایای گذشته باستانی ما است. پارکر هم این نظریه را شنیده ولی فراتر از آن می رود. او عقیده دارد آپاندیس باکتری های مفید را پرورش می دهد حتی درصورتی که مغز ما به طور ناخود آگاه بگوید آنها را بکش. البته آزمون نظریه پارکر کار مشکلی است.
برای آزمایش نظریه او لازم است سرنوشت افراد بدون آپاندیس را بعد از این که به طور واقعی با عاملی بیماری زا آلوده شده اند با افراد دارای آپاندیسی مقایسه کنیم که به این بیماری ها آلوده شده اند. این کار هم گفتنش آسان است. چراکه حتی دانشجویان پزشکی هم برای این که در معرض یک دوز وبا قرار بگیرند پیش قدم نمی شوند. موش های آزمایشگاهی را هم نمی توان مورد آزمایش قرار داد چون آپاندیس ندارند. به این ترتیب یک راه حل پیش رو قرار دارد. دانشمندان می توانند سرنوشت افرادی که از عفونت های روده ای رنج می برند و آپاندیس دارند را با آنهایی که از همان عفونت های روده ای رنج می برند و آپاندیس ندارند مقایسه کنند.
به عبارت دیگر می توانند از فرصت یک آزمایش طبیعی وحشتناک که در نتیجه شیوع بیماری های انسانی به وجود آمده سود ببرند. بهترین مکان ها برای انجام چنین مطالعه ای کشورهای درحال توسعه ای هستند که وبا و بیماری های مشابه در آنها شایع است. اما مشکل اینجا است که این مناطق از لحاظ ثبت وقایع پزشکی در بدترین وضعیت قرار دارند.
جیمی گراندل رییس بخش مطالعه معده و روده بیمارستان دانشگاهی وینتروپ آمریکا با کمک همکارانش این مشکل را حل کرده اند. به این ترتیب که آنها بیماران مبتلا به کلوستریدیوم دیفیسیل یا سی دیف که یک عامل بیماری زای مرگبار است و باید با استفاده از مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک ها معالجه شود را مورد مطالعه قرار دادند.
جیمز گراندل و گروهش 254 بیمار را در این بیمارستان دانشگاهی پیدا کردند که از ویژگی های لازم برای این مطالعه برخوردار بودند. سپس گروه تحقیقاتی توجه خود را به بیمارانی که آپاندیس داشتند معطوف کرد.
با انجام مطالعه دو نکته مشخص شد. اول این که صرف نظر از هر عامل دیگری احتمال عود بیماری سی دیف در بیماران پیرتر از 60 سال بیشتر از افراد جوان تر بود.
اما دستاورد دیگر این مطالعه بزرگ تر بود. آن هم این که احتمال عود بیماری کلسترودیدیوم در افراد بدون آپاندیس چهار برابر بیشتر از افرادی است که آپاندیس دارند و این تأییدی بر نظریه پارکر است. به این ترتیب مطالعه نشان داد میزان عود بیماری در افرادی با آپاندیس دست نخورده به 11 درصد موارد می رسد. این در حالی است که میزان عود بیماری در افراد بدون آپاندیس 48 درصد موارد را شامل می شود.
البته دانشمندان می گویند همچنان مطالعات بیشتری مورد نیاز است تا نظریه پارکر تأیید شود.
به این ترتیب به نظر می رسد در بدن ما اندامی وجود دارد که می تواند به بقای باکتری های مفید بدنمان کمک کند. این باکتری ها به تداوم حیات در ما یاری می رسانند و درصورتی که آپاندیس نداشته باشیم در معرض خطر فزاینده عود بیماری عفونت روده ای و حتی مرگ قرار می گیریم. منتها به هرحال اگر آپاندیسمان دچار مشکل شود اولین چیزی که باید جست و جو کنیم مراقبت پزشکی است.
مطالعات نشان می دهد بعضی از موارد آپاندیس و نه اکثر آنها با استفاده از آنتی بیوتیک ها رفع و رجوع می شود. اما این یافته هنوز سرفصل تحقیقات است و محققان درباره مراحل بعدی زندگی افرادی که آپاندیسشان با آنتی بیوتیک معالجه می شود چیز زیادی نمی دانند.