آیا خطر انقراض انسان ها را هم تهدید کرده است؟

انسان ارکتاس

محمدرضا کریمی

انسان ارکتاستحقیق بر روی نواحی خیلی قدیمی نقشه ژنتیکی انسان نشان داده که جمعیت های اولیه انسانی کاهش شدیدی یافته اند.

یافته های ژنتیکی حاکی از این است که انسان های اولیه ای که حدود یک میلیون سال قبل زندگی می کردند، بی نهایت به انقراض نزدیک شده بودند.

شواهد ژنتیکی می گویند که جمعیت مؤثر ( effective population ) گونه های اولیه انسانی شامل هومو ارکتوس Homo erectus، هومو ارگستار H. eragster و هومو ساپینس H.sapiens حدود 18500 تا بوده است. (تصور می شود که انسان های امروزی از هومو ارکتاس تکامل یافته باشند). جمعیت مؤثر یک شاخص تنوع ژنتیکی است. به این ترتیب دانشمندان تخمین می زنند کل جمعیت (از نظر تنوع ژنتیکی) 55500 تا و یا بالاتر بوده است.

این که دانشمندان جمعیت مؤثر را حدود 18500 تا تخمین می زنند، بیانگر این است که گستردگی ژنتیکی میان تبار انسانی که یک میلیون سال قبل زندگی می کردند بین 1.7 تا 2.9 برابر بیشتر از انسان های امروزی بوده (مطالعات دیگر نشان داده که جمعیت مؤثر حال حاضر جهان حدود ده هزار تا است).

ممکن است تصور شود که شمار افراد با تبار انسانی در یک میلیون سال قبل در سراسر آفریقا، آسیا و اروپا گسترش یافته باشد. چنان که شواهد فسیلی این را ثابت می کند.

اما مشخص شده که جمعیت و بنابراین تنوع ژنتیکی در حدود یک میلیون سال قبل با پسرفت مواجه شده است.

یک گروه تحقیقاتی برای رسیدن به این حدسیات، دو رشته کامل از نقشه ژنتیکی انسان امروزی را به خاطر نوعی عنصر سیار به نام الو سکانس Alu sequences (رشته الو) اسکن کرد. رشته الو چیدمان های کوتاهی از DNA است که بین نواحی نقشه ژنتیکی حرکت می کند. هرچند که با چنان تناوب کم و پایینی که حضورش در یک ناحیه ژنی حاکی از این است که این ناحیه کاملاً قدیمی است.

از آن جایی که نواحی قدیمی تر حاوی الو زمان بیشتری داشته اند تا جهش های بیشتری را انباشته کنند، تیم جورد توانسته سن یک ناحیه ژنتیکی را براساس تنوع نوکلئوتیدش تخمین بزند. (نوکلئوتیدها مولکول هایی هستند که موقعی که به هم ملحق می شوند واحدهای ساختمانی Rna و Dna را می سازند). سپس تیم جورد نوکلئوتیدهای این نواحی قدیمی را با سراسر نواحی ژنتیکی انسان امروزی مقایسه کرد تا تفاوت ها را در اندازه جمعیت مؤثر و بنابراین تنوع ژنتیکی انسان های امروزی و انسان های اولیه تخمین بزند.

با همه اینها با وجود کاهش بسیار زیاد جمعیت مؤثر، شاهد شمار زیاد جمعیت انسان ها (نزدیک به هفت میلیارد نفر) هستیم که شاید نتیجه پیشرفت های کشاورزی در حدود ده هزار سال قبل باشد.

محققان فکر می کنند کاهش تنوع ژنتیکی در یک میلیون سال قبل حاکی از این است که اجداد انسان های امروزی زمانی با فاجعه ای روبرو شده اند که ویرانی های زیادی به جا گذاشته. مثل آتشفشان عظیمی که 70000 سال قبل تلفات زیادی به جا گذاشت. در این چرخه ما به جایی رسیده ایم که شمار جمعیت انسانی زیاد است ولی خود جمعیت خیلی خیلی کوچک است.

منبع: http://www.scientificamerican.com/article/early-human-population-size-genetic-diversity/

مطلب مرتبط:

نحوه فرار نسل کنونی بشر از خطر انقراض

امتیاز به مطلب

Leave a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

To top