فلوراید (فلوئور) چیست؟

محمدرضا کریمی

فلوراید اولین بار در آب اقیانوس کشف شد. بعد مشخص شد که بعضی از افراد دارای لکه های قهوه ای روی دندان ها هستند. این افراد فلوئور زیاد مصرف کرده بودند و دندان های آنها استحکام زیادی داشت.

نقش فلوراید: مقادیر کم فلوراید سبب کاهش پوسیدگی دندان می شود. فلوراید با اتصال به ترکیبات کلسیم، سبب می شود که مینای دندان در مقابل اسیدهایی که به وسیله باکتری های دهان تولید می شود مقاومت بیشتری پیدا کند. فلوراید در حفظ ساختمان استخوان نیز مفید است و از پوکی استخوان تا حدی می کاهد.

متابولیسم: فلوراید آب بهتر از فلوراید غذا جذب می شود. جذب به سرعت و از طریق معده صورت می گیرد. استخوان ها و دندان ها فلوراید را از سیستم گردش خون برداشت می کنند. دفع فلوراید از طریق ادرار صورت می گیرد.

میزان نیاز: روزانه 4-1.5 گرم، میزان دریافت کافی و بی خطر فلوراید است. مقدار مصرفی فلوراید در کشورهای مختلف متفاوت و بین 0.9 تا 1.7 میلی گرم است.

منابع: یکی از منابع فلوراید، آبی است که به آن فلوراید اضافه شده (مقدار توصیه شده برای افزودن فلوراید به آب، یک قسمت فلوراید در یک میلیون قسمت آب است). غیر از آب آشامیدنی، وجود فلوراید در آبی که در تهیه غذا استفاده می شود، استفاده از خمیر دندان های حاوی فلوراید، ماهی های اقیانوس که با استخوان خورده می شوند (سالمون ساردین) و چای نیز از منابع فلوراید هستند. بیشتر فلوئور مصرفی در استخوان ها و دندان ها ذخیره می شود. اگر فلوئور خیلی زیاد مصرف شود،

ابتدا بدن در حالت تعادل مثبت از نظر فلوئور قرار می گیرد. یعنی  مقدار دریافت آن بیش از دفع آن است. ولی پس از مدتی بدن خود را تطبیق می دهد و دفع را افزایش می دهد. در حالت کمبود نیز همین وضعیت وجود دارد و پس از مدتی دفع را کاهش می دهد. مقدار فلوئور در استخوان با فلوئور  آب و غذای دریافتی ارتباط دارد. توصیه دانشمندان این است که آب مصرفی یک واحد 1PPM فلوئور داشته باشد. در مناطقی که فلوئور آب از 0.7 PPM کمتر باشد،‌ توصیه می شود که به مواد غذایی کودکان فلوئور اضافه شود. میزان نیاز به فلوئور برحسب سن متفاوت است. برای کودکان و نوجوانان 0.5 تا 2.5 میلی گرم در روز است و برای نوزادان 0.1 تا یک میلی گرم در روز توصیه می شود (فلوئور آب تهران کم است).  چای منبع غنی از فلوئور است. یک استکان چای معمولی 0.1 میلی گرم فلوئور دارد. غذاهایی که در ظروف تفلون پخته می شود فلوئور دارد.

کمبود: عوارض کمبود فلوئور شامل پوسیدگی دندان است. در 15 تا 20 سال اخیر پوسیدگی دندان 50 درصد کاهش یافته. حتی در مناطقی که آب فلوئوریده نشده هم میزان پوسیدگی دندان کاهش یافته. این به علت وارد شدن فلوئور در چرخه غذایی است. اگر در منابع غذایی از آب فلوئوریده استفاده شود، فلوئور وارد زنجیره غذایی می شود. خمیر دندان های فلوئوریده شده قرص های مکیدنی فلوئور هم دارای فلوئورند که وارد چرخه غذایی می شود.

وقتی مقدار فلوئور در آب به دو PPM برسد، “فلوئوروزیس” ایجاد می شود. تجمع فلوراید در دندان به نام فلوئوروزیس شناخته می شود. وقتی فلوراید مصرفی زیاد باشد، بر مینای دندان لکه های نامنظمی ظاهر می شود که ابتدا سفید گچی، سپس زرد، خاکستری، قهوه ای یا سیاه می شوند. مصرف روزانه 20 تا 80 میلی گرم فلوراید برای مدت طولانی منجر به فلوئوروزیس اسکلتی می شود. یعنی فلوئور در استخوان رسوب می کند.

منبع: دانشگاه علمی کاربردی، استاد: دکتر علی کشاورز، با همکاری آزاده نجارزاده، استاد و مدیر گروه تغذیه و بیوشیمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، کارشناس ارشد رشته علوم بهداشتی در تغذیه.

امتیاز به مطلب

Leave a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

To top