ماه های سیاره مشتری

مشتری چهار ماه بزرگ و تعدادی ماه های کوچک تر دارد. گالیله ستاره شناس ایتالیایی چهار تا از بزرگ ترین ماه های مشتری را در سال 1610 با استفاده از یک تلسکوپ کشف کرد. این ماه ها که به ماه های گالیله مشهورند عبارتند از یو، اروپا، گانیمد، و کالیستو.

ماه های مشتری بر اساس فاصله شان از مشتری عبارتند از: متیس، آدراسته آ، آمالته آ، تب، یو، اروپا، گانیمد (بزرگ ترین ماه)، کالیستو (ماه بزرگ دوم)، لدا (کوچک ترین ماه)، هیمالیا، لیسیته آ، الارا، آنانک، کارم، پاسیفا، سینوپ و بسیاری از ماه هایی که اخیراً کشف شده اند و نامی برایشان انتخاب نشده. 16 ماه اصلی که بیش از 16 کیلومتر قطر دارند عبارت اند از:

METIS متیس:

نزدیک ترین ماه به مشتری است. و در 128000 کیلومتری مشتری در داخل حلقه اصلی آن می گردد. قطر این ماه 25 مایل (40 کیلومتر) است. متیس و ماه بعدی یعنی آدراسته آ (Adrastea)، شاید منبع گرد وغبار حلقه اصلی باشند. این ماه در مدت 0.294780 روز زمینی به دور مشتری می گردد. یعنی سریع تر از مشتری دور محورش می چرخد. این ماه در سال 1980 کشف شد.

ADRASTEA آدراسته آ:

دومین ماه نزدیک به خورشید است که 12 مایل (20 کیلومتر) قطر دارد و در 80000 مایلی (129000 کیلومتری) از مشتری در داخل حلقه اصلی دور مشتری می گردد و ممکن است همراه با متیس منبع گرد وغبار حلقه اصلی مشتری باشد. این ماه در مدت  0.29826 روز زمینی به دور مشتری می گردد که سریع تر از چرخش مشتری به دور محورش است. این ماه در سال 1979 به وسیله وویجر2 کشف شد.

AMALTHEA آمالته آ:

سومین ماه از نظر فاصله از مشتری ست. این ماه قرمزترین شیء در منظومه شمسی ما است. آمالته آ 134x146x232 کیلومتر قطر دارد و در 181300 کیلومتری مشتری در داخل حلقه گوسامر (Gossamer) به دور مشتری می گردد. این ماه و ماه تب (Thebe) احتمالاً منشأ گرد و غبار برای حلقه گوسامر هستند. این ماه در مدت 0.49817905 روز زمینی دور مشتری می گردد. همیشه یک رویش به طرف مشتری است. آمالته آ بیشتر از مقدار گرمایی که از خورشید دریافت می کند گرما منعکس می کند. این ماه در سال 1892 کشف شد.

THEBE تب:

این ماه 90x 110 قطر دارد و در 222000 کیلومتری مشتری به دور آن می گردد. ظاهراً به همراه آمالته آ گرد و غبار را برای حلقه گوسامر تأمین می کند. این ماه در 0.6745 روز زمینی به دور مشتری می گردد و همیشه یک رویش به سمت مشتری است. این ماه به وسیله وویجر1 در سال 1980 کشف شد.

IO آیو (ماه گالیله):

ماهی است بزرگ، سنگی، و از نظر آتشفشانی فعال. آتشفشان های آن سولفور فلزی بیرون می دهند که آیو را به ماه بسیار رنگارنگی تبدیل کرده. این ماه در میان ماه های گالیله نزدیک ترین ماه بزرگ به مشتری است و از نظر بزرگی هم سومین ماه بزرگ مشتری است. قطر این ماه 3636 کیلومتر است و اندازه آن به اندازه ماه زمین نزدیک است. فاصله یو از مشتری 422000 کیلومتر است. جرم آن 8.93X10²² کیلوگرم است. 1.77 روز زمینی طول می کشد تا آیو یک بار به دور مشتری بگردد.

یک ابر پلاسما به شکل شیرینی بزرگ حلقوی اطراف مشتری نزدیک مدار آیو وجود دارد. این ابر به وسیله حوزه مغناطیسی قوی مشتری ایجاد شده. این حوزه مغناطیسی هنگامی که یو می گردد یون ها را به شکل نواری خارج میوی کند. آیو مثل یک ژنراتور الکتریکی عمل می کند. آیو جداگانه به وسیله گالیله و ماریوس در سال 1610 کشف شد.

"ال رومر" Ole Romer ستاره شناس دانمارکی بین سال های 1676-1675 برای اولین بار گفت که سرعت نور محدود است. رومر این را با مشاهده ماه گرفتگی ماه مشتری، یو انجام داد. فاصله مشتری از زمین در طول سال متفاوت است و در دوره مشاهده شده رومر در هنگام ماه گرفتگی، مدار یو حدود 20 دقیقه تفاوت کرد.

او نتیجه گرفت که این تفاوت به خاطر فاصله اضافی ای است که نور باید به سمت زمین طی کند. محاسبات او سرعت نور را 225000 کیلومتر در ثانیه نشان داد (زمان واقعی سرعت نور تنها یک کمی سریع تر است و 299792 کیلومتر در ثانیه است).

آتشفشان های آیو در مکان اشتباهی قرار دارند!
ماه آیوی مشتری به خاطر آتشفشان هایش فعال ترین مکان در منظومه شمسی به شمار می رود. آیو صدها آتشفشان دارد که گدازه برخی از آنها تا ارتفاع 250 مایلی (400 کیلومتری) پرتاب می شوند. منتها مکان تمرکز فعالیت های آتشفشانی به میزان 30 تا 60 درجه با جایی که محققان از روی مدل ها پیش بینی می کنند تفاوت دارد. دانشمندان می گویند شاید چرخش سریع تر از حد انتظار آیو عامل این وضعیت باشد و یا ساختار داخلی آیو باعث شده باشد که ماگما فاصله قابل توجهی را از جایی که در آن بیشترین حرارت وجود دارد به مکانی که از آن فوران می کند بپیماید.  جزر و مدهای سیال از یک اقیانوس ماگمای زیرزمینی هم می تواند عامل این وضعیت باشد.

EUROPA اروپا(ماه گالیله):

یک ماه بزرگ، متراکم و یخی مشتری است. اروپا صاف ترین شیء در منظومه شمسی ماست. سطح آن با راه های متقاطع بلند روی یخ آب پوشیده شده و تنها چند چاله دارد. اسید سولفوریک یخ زده روی سطح اروپا پیدا می شود. قطر اروپا کمتر از 3138 کیلومتر است که کوچک تر از ماه زمین است. 3.55 روز طول می کشد تا این ماه به دور مشتری بگردد. فاصله این ماه از مشتری حدود 670900 کیلومتر است. گالیله و ماریوس به طور مستقل آن را در سال 1610 کشف کردند.

ستاره شناسان شواهدی پیدا کرده اند مبنی بر این که آب شور اقیانوسی که در زیر سطح منجمد اروپا قرار دارد به نوعی راهش را به سطح آن پیدا می کند. آنها نتیجه می گیرند بین این اقیانوس و سطح اروپا نام دارد تبادل شیمیایی صورت می گیرد. این تبادل شیمیایی باعث می شود اقیانوس محیط شیمیایی غنی تری داشته باشد. انرژی ای که بین اقیانوس و سطح اروپا مبادله می شود مهم است چراکه در این صورت می توان درباره احتمال وجود حیات در این ماه مشتری بحث کرد. البته صحبت درباره ترکیبات سطح اروپا به فرود یک فضاپیما بر آن موکول شده است.

GANYMEDE گانیمد(ماه گالیله):

بزرگ ترین ماه مشتری است. یک ماه خارجی بزرگ و یخی که با چاله های ناشی از برخورد زخمی شده است. قطر آن حدود 5268 کیلومتر است و در فاصله 1070000 کیلومتری از مشتری دور آن می گردد. این ماه حوزه مغناطیسی دارد و شاید یک هسته آهنی فلزی داشته باشد. 7.15 روز زمینی طول می کشد تا گانیمد به دور مشتری بگردد. جرم آن 1.48×10²³ کیلوگرم است. گانیمد بزرگ ترین ماه منظومه شمسی hست. این ماه همچنین بزر تر از سیاره تیر و سیاره کوتوله پلوتون است. گالیله و ماریوس به طور مستقل آن را در سال 1610 کشف کردند.

CALLISTO کالیستو(ماه گالیله):

ماه خارجی مشتری که تراکم پایینی دارد، تاریک، یخی و بزرگ است و به وسیله چاله های برخوردی و فوران ها خراش خورده است. قطر آن حدود 4800 کیلومتر است و دومین ماه بزرگ مشتری است. این ماه تقریباً هم اندازه عطارد است. کالیستو بزرگ ترین چاله شناخته شده در منظومه شمسی را دارد. اسم این چاله واهالا (Valhalla) است. این چاله 600 کیلومتر عرض دارد و حلقه هایی از آن تقریباً 3000 کیلومتر به خارج رفته اند.

کالیستو در فاصله 1883000 کیلومتری مشتری می گردد. جرم آن 1.08X10²³ کیلوگرم است. کالیستو 16.7 روز طول می کشد تا به دور مشتری بگردد. گالیله و ماریوس به طور مستقل این ماه را در سال 1610 کشف کردند.

LEDA لیدا:

نهمین و کوچک ترین ماه مشتری ست. 16 کیلومتر قطر دارد در 11094000 کیلومتری مشتری دور آن می گردد. این ماه 238.72 روز زمینی طول می کشد تا دور مشتری بگردد. این ماه در سال 1974 کشف شد.

HIMALIA هیمالیا:

دهمین ماه مشتری که 170 کیلومتر قطر دارد و در فاصله 11480000 کیومتری از مشتری دور آن می گردد. هیمالیا در سال 1904 کشف شد.

LYSITHEA لیسیته آ:

یازدهمین ماه مشتری ست که 24 کیلومتر قطر دارد و در فاصله 11720000 کیلومتری از مشتری دور آن می گردد. 259.22 روز زمینی طول می کشد تا این ماه دور مشتری بگردد. این ماه در سال 1938 کشف شد.

ELARA الارا:

دوازدهمین ماه مشتری ست. 80 کیلومتر قطر دارد و در 11737000 کیلومتری از مشتری دور آن می گردد.  259.6528 روز زمینی طول می کشد تا یک دور دور مشتری بگردد. این ماه در سال 1905 کشف شده است.

ANANKE آنانک:

سیزدهمین ماه مشتری است. 20 کیلومتر قطر دارد و 21200000 کیلومتر از مشتری فاصله دارد. این ماه در 631 روز زمینی به دور مشتری می گردد و مسیر حرکت آن برخلاف مسیر مشتری است. این ماه در سال 1951 کشف شد.

CARME کارم:

چهاردهمین ماه مشتری است که 30 کیلومتر قطر دارد و در 22600000 کیلومتری از مشتری دور آن می گردد. 692 روز زمینی طول می کشد تا این مدار را طی کند. مسیر حرکت آن برخلاف مسیر حرکت مشتری است. این ماه در سال 1938 کشف شد.

PASIPHAE پاسیفا:

پانزدهمین ماه مشتری است. 36 کیلومتر قطر دارد و در فاصله 23700000 کیلومتری از مشتری دور آن می گردد. این ماه در 735 روز زمینی به دور مشتری می گردد و در مسیری مخالف مسیر گردش مشتری به دور آن می گردد. این ماه در سال 1908 کشف شد.

SINOPE سینوپ:

شانزدهمین ماه مشتری است. 28 کیلومتر قطر دارد و 23700000 کیلومتر از مشتری فاصله دارد. 758 روز زمینی طول می کشد تا دور مشتری بگردد و مسیر آن مخالف مسیر گردش مشتری است. این ماه در سال 1914 کشف شد.

S/1999 J 1:

هفدهمین و خارجی ترین ماه مشتری است. کوچک ترین ماه شناخته شده ای ا ست که به دور یک سیاره اصلی می گردد. این ماه پنج کیلومتر قطر دارد و مدار آن بی قاعده است و 24 میلیون کیلومتر از مشتری فاصله دارد. این ماه در 774 روز زمینی و در مسیری مخالف مسیر مشتری به دور آن می گردد. این ماه در سال 2000 کشف شد.