مطالب مرتبط: تعریف اتم – تعریف مولکول – تعریف عنصر – تعریف پروتون – تعریف نوترون – تعریف الکترون – تعریف ایزوتوپ – تعریف یون – تعریف الکترون های ظرفیت
تمام مواد حاوی ذراتی به نام اتم هستند. در این مطلب فهرستی از ویژگی های اصلی اتم ها ذکر می شود:
–اتم ها با استفاده از مواد شیمیایی نمی توانند تجزیه و تقسیم شوند. قسمت های تشکیل دهنده اتم عبارتند از: پروتون ها، نوترون ها و الکترون ها. اما اتم ها واحد پایه ی ساختمان شیمیایی ماده هستند.
-هر الکترون دارای یک بارالکتریکی منفی است.
-هر پروتون دارای یک بارالکتریکی مثبت است. به این ترتیب بار یک پروتون و بار یک الکترون از نظر تعداد با هم مساوی است اما با هم متضاد است. الکترون ها و پروتون ها از نظر الکتریکی یکدیگر را جذب می کنند.
-هر نوترون از نظر الکتریکی خنثی است. به عبارت دیگر، نوترون ها بار ندارند و از نظر الکتریکی نه جذب الکترون ها می شوند و نه جذب پروتون ها.
-پروتون ها و نوترون ها تقریباً هم اندازه یکدیگرند و بسیار بزرگ تر از الکترون ها هستند. جرم یک پروتون هم اساساً به اندازه جرم یک نوترون است. جرم یک پروتون 1840 برابر جرم یک الکترون است.
-هسته یک اتم حاوی پروتون ها و نوترون ها است. به این ترتیب هسته حامل یک بار الکتریکی مثبت است.
-الکترون ها خارج از هسته و اطراف آن حرکت می کنند.
-تقریباً همه جرم یک اتم در هسته آن است و تقریباً همه حجم یک اتم به وسیله الکترون ها اشغال شده است.
-تعداد پروتون ها عنصر را تعیین می کند. (تعداد پروتون ها به نام عدد اتمی آن عنصر هم شناخته می شود). تغییر تعداد نوترون ها نتیجه اش در ایزوتوپ ها است. تغییر تعداد الکترون ها نتیجه اش در یون ها است. ایزوتوپ ها و یون های یک اتم در حالی که تعداد پروتون ها ثابتند، همه ناپایداری های یک عنصرند.
-ذرات درون یک اتم به وسیله نیروهای قدرتمندی به هم متصل شده اند. به طور کلی، الکترون ها راحت تر از پروتون ها و نوترون ها به اتم ها اضافه می شوند و یا از آنها حذف می شوند. واکنش های شیمیایی، به میزان زیادی اتم ها یا گروه های اتم ها و واکنش های بین الکترون های آنها را درگیر می کنند.