کرمک چیست؟

دکتر مونا زارع

کرمک نوعی کرم است که باعث بیماری انگلی در انسان می شود. این کرم نام های مختلفی دارد. از جمله تردورم Treadworm، کرم سنجاقکی Pinworm، کرم نشیمنگاهی Seatworm و اکسیور. البته مردم عوام در ایران به آن کرمک می گویند (که بهتر است در بحث های علمی به کار برده نشود). نام علمی آن انتروبیوس ورمیکولاریس است.

این کرم شایع ترین کرم روده ای جهان است. اندازه کرم ماده 10 تا 13 میلی متر و اندازه کرم نر سه تا پنج میلی متر است. محل آن بیشتر در روده بزرگ است. در تمام دنیا و بین تمام طبقات اجتماعی و سنی دیده می شود. بخصوص در نواحی معتدل، در مکان های شلوغ مثل مهد کودک ها و خوابگاه ها بیشتر دیده می شود. چراکه به طور مستقیم و راحت منتقل می شود. طول عمر این کرم دو ماه است و در خارج از بدن انسان تخم گذاری می کند.

خارش مقعد تنها نشانه باارزش بالینی در تشخیص کرم است و اطراف مقعد حالت اگزما (حساسیت) پیدا می کند. اگر تعداد کرم ها زیاد باشد ممکن است به جدار روده آسیب برساند ولی اگر تعدادش کم باشد آسیبی نمی رساند. علایم عصبی هم مثل بی قراری، بدغذایی، بداخلاقی، بی خوابی و … در بچه ها دیده می شود.

تخم این کرم (که می تواند باعث بیماری شود) را در همه جا در ملافه، قالی، وان حمام، میز، صندلی، کلاس درس و … پیدا کرده اند. چون تخم این کرم بسیار سبک است و راحت پخش می شود.

بارها بچه ها این کرم را در مدفوع دیده اند که این خودش تشخیص را قطعی می کند و نیازی به آزمایش نیست (چون هیچ کرم دیگری این قدر ریز و زیاد نیست).

درمان این کرم ساده است. ولی پاکسازی آن از محیط کار بسیار دشواری است. چون تخم ها سریع منتقل می شوند.

کنترل و پیشگیری از بیماری

-بهداشت فردی

-شستن دست ها نقش کلیدی در جلوگیری از انتقال آن دارد.

-باید توجه داشت که تخم این کرم با این که سریع منتقل می شود ولی مقاوم نیست و خیلی زود از بین می رود.

-کودکان آلوده بهتر است لباس های زیر چسبانی بپوشند تا از تماس دست با مقعد جلوگیری شود.

-به منظور محافظت دیگران بهتر است افراد آلوده در مکان جداگانه ای بخوابند و لباس های زیر و ملافه آنها به دقت جمع آوری و شسته شود.