محمدرضا کریمی
درحالی که همه دنیا دست به کار شده اند تا منابع انرژی جایگزینی برای سوخت های فسیلی پیدا کنند، شماری از محققان نیز نظر خود را به غایت انرژی تجدیدپذیر دنیا یعنی خورشید معطوف کرده اند.
هم اینک ساخت صفحات خورشیدی با کارایی و بهره وری هرچه بیشتر بر روی زمین یک چالش مهم محسوب می شود. درحالی که سلول های خورشیدی از لحاظ کارایی روند روبه رشدی را طی می کنند و در حوزه فناوری های مربوط به خورشید بر روی زمین پیشرفت های زیادی صورت گرفته، بعضی نگاه ها هم به بهره برداری از انرژی خورشیدی از فاصله ای کمی نزدیک تر به خورشید دوخته شده. این انرژی که این محققان به آن چشم دوخته اند از بادهای خورشیدی به دست می آید.
باد خورشیدی جریانی از ذرات باردار است که از جو بالاتر خورشید سر به بیرون می گذارد. بادهای خورشیدی به طرف خارج خورشید و به جانب زمین و بقیه سیارات حرکت می کنند و امکانی بالقوه را برای تأمین انرژی کل زمین فراهم می کنند. اگرچه ما به باد خورشیدی هم عنوان باد اطلاق می کنیم، اما با استفاده از توربین های بادی که بر روی زمین کار می کنند نمی توان از باد خورشیدی هم انرژی گرفت. به جایش برخی پیشنهاد می کنند که انرژی بادهای خورشیدی از طریق کشتی غول پیکری که در فضای مابین خورشید و زمین مستقر می شود، جمع آوری شود.
طبق محاسبات 300 متر سیم مسی که به گیرنده ای به پهنای دو متر و یک بادبان ده متری متصل شده، انرژی کافی برای 1000 خانه را تولید می کند.
ماهواره ای با یک کابل 1000 متری و یک بادبان 8400 کیلومتری که تقریباً در همان مدار قرار داده شود هم یک میلیارد میلیارد گیگابایت انرژی تولید می کند.
اما چالش واقعی در این است که چگونه همه این انرژی به دست آمده به زمین برگردانده شود تا با استفاده از آن انرژی سیاره تأمین شود. یک ایده این است که یک پرتو لیزر متمرکز مورد استفاده قرار گیرد تا این انرژی به زمین بازگردانده شود. اما اشکال کار در این است که میلیون ها مایل بین ماهواره و هدف زمینیش فاصله وجود دارد که همین امر مانع از این می شود که پرتو لیزر بدون از دست دادن انرژی به سیاره برسد.
درحالی که با فناوری های رایج محتمل است که کشتی خورشیدی ساخته و به کارگرفته شود، اما زمان بیشتری برای کشف و فهم پرتو انرژی ای که از باد خورشیدی برداشت می شود لازم است. تا آن موقع باید کار بر روی سلول های خورشیدی روی زمین را جدی بگیریم.