ژنتیک مطالعه درباره این موضوع است که موجودات زنده چگونه ویژگی های خود را از یک نسل به نسل بعد انتقال می دهند. جنسیت شما و شانس ایجاد بیماری های مشخصی در شما به وسیله ژن هایتان تعیین می شود.
کد ژنتیکی چیست؟
کد ژنتیکی چهار حرف دارد که عبارتند از: T ، C ، A و G. این حروف نماینده گروه هایی از اتم ها هستند که پایه نامیده می شوند و در فواصل منظم در طول مولکول DNA قرار گرفته اند.
ترکیب و ساختمان موجودات زنده به فرمان این پایه ها تعیین می شود. کلمات در کد سه حرفی هستند مثل TCA. ژن ها مانند جملات طولانی ای هستند که با این کلمات نوشته می شوند.
ژنوم چیست؟
ژنوم توالی همه حروف کد ژنتیکی در DNA یک موجود زنده خاص است. ژنوم انسان تقریباً حدود سه میلیارد حرف دارد. دانشمندان با کمک رایانه های قدرتمند، تکنیک های ویژه ای را برای به ترتیب گذاری یا تعیین توالی (خواندن) DNA به وجود آورده اند.
زندگی نامه فرانسیس کریک انگلیسی (-1916) و جیمز واتسون آمریکایی (-1928)
در سال 1953 دو دانشمند به نام های کریک و واتسون با الهام گرفتن از دانشمندی به نام روزالیند فرانکلین مدلی مارپیچی از یک جفت DNA ساختند. آنها رشته های مارپیچ را با مولکول های T ،C ،A و G به هم متصل کردند.
پروژه ژنوم انسان
هدف از انجام پروژه ژنوم انسانی تولید توالی کاملی از ژنوم انسانی است.
چگونه می توان از ژنوم انسان استفاده کرد؟
دانشمندان در حال استفاده از پروژه ژنوم انسانی هستند تا بیماری های ژنتیکی را مطالعه کنند (یعنی بیماری هایی که ممکن است به ارث برده شوند)، مانند سیستیک فیبروزیس. با شناسایی ژن، دانشمندان باید بتوانند خیلی زودتر یک بیماری را تشخیص دهند و درمان های مؤثرتری را طراحی کنند. داشتن بخشی از ژنوم به این معنی است که دانشمندان می توانند DNA منحصر بفرد یک فرد را بشناسند و تشخیص دهند.
ویرایش ژنوم با دقت بالا
محققان به روشی برای ایجاد تغییراتی دقیق در ژنوم سلول های زنده دست یافته اند. در این روش ژن های متعدد در مکان های خاص وارد می شوند و ژن های معیوب حذف می شوند. این فناوری می تواند راهی آسان تر و ارزان تر برای مهندسی موجودات زنده ای باشد که سوخت های فسیلی تولید می کنند. همچنین برای طراحی مدل های جانوری به منظور مطالعه بیماری های انسانی و ایجاد و توسعه روش های درمانی جدید کاربرد دارد. برای دستیابی به این روش جدید ویرایش ژنوم، محققان مجموعه ای از پروتئین های باکتریایی که به طور معمول در مقابل مهاجمان ویروسی از باکتری دفاع می کنند را تغییر داده اند.
DNA منحصربفرد
به جز در مورد دوقلوهای همسان، DNA هر فرد با دیگری متفاوت است. به وسیله اسکن حدود 10 قسمت (هرکدام با حدود 500 حرف) از DNA شما، دانشمندان می توانند DNA خاص شما را ایجاد کنند.
آیا دی ان ای می توان ثابت کند کسی جرمی مرتکب شده یا نه؟
احتمال این که دو نفر توالی دی ان ای مشابهی را در 10 بخش اسکن شده داشته باشند فوق العاده کم است. اگر دی ان ای در صحنه جرم پیداشود -به عنوان مثال در یک مو- و این نمونه با نمونه گرفته شده از یک مظنون مطابقت داشته باشد، با عقیده ای فراتر از شک می توان گفت که آن مو، موی مظنون است.