حمیده احمدیان راد
چرا زیگورات ها ساخته می شدند؟
کلمه زیگورات ریشه اکدی (یکی از اقوامی که در همسایگی عیلام زندگی می کردند) دارد. معنی کلمه زیگورات صعود به آسمان است. شاید کسانی که این معبدها را می ساختند فکر می کردند که هرچه به خدایان نزدیک تر باشند بهتر می توانند عبادت کنند. بنابر این اگر خدایان در بالا و در آسمان زندگی می کردند باید ساختمان های بزرگ تر و طبقات بیشتری ساخته می شد تا به آنها نزدیک تر شد. در آخرین طبقه این معابد که مهم ترین طبقه نیز بود، خدای آفرینش نگهداری می شد.
زیگورات چغازنبیل در دوران عیلامی ها در نزدیکی شوش ساخته شد
زیگورات ها چگونه ساخته می شدند؟
زیگورات ها هرمی شکل بودند و در چند طبقه ساخته میشدند و با پلکانهای متعدد می شد به طبقات بالا رسید. زیگورات ها برخلاف اهرام مصر از سنگ ساخته نشده اند. بلکه از آجر گلی یا خشت هستند. شیوه ساختن زیگورات هم این گونه بوده که ابتدا یک طبقه بزرگ از آجر گلی ساخته می شد و سپس یک طبقه کمی کوچک تر روی آن ساخته می شد و همین طور طبقات چیده می شدند و در آخر هم معبدی درست در نوک زیگورات ساخته می شد.
مشهورترین زیگورات سازان که بودند؟
مشهورترین زیگورات سازان سومری ها بودند که در 2500 تا 3000 پیش از میلاد زیگورات می ساختند و این کار را تا دو هزار پیش از میلاد هم ادامه دادند. یعنی مدت طولانی ای پس از این که مصری ها ساختن اهرام را کنار گذاشتند، آنها همچنان به ساختن زیگورات ادامه می دادند.
زیگورات چغازنبیل در چه زمانی ساخته شد؟
در ایران نیز زیگورات بزرگی به نام زیگورات چغازنبیل توسط عیلامی ها ساخته شد. سابقه ساخت این زیگورات به دوران حکومت”اونتش گل” میرسد. این بنا در شهر دوراونتش (در 42 کیلومتری جنوب شرقی شوش) بنا شد که محل اقامت شاه عیلام بود.
زیگورات چغازنبیل چه شکلی است و برای کدام خدا ساخته شده است؟
زیگورات عیلام بنای مکعبی شکل پنج طبقهای بوده است که ارتفاع آن به 52 متر می رسیده و طول هر ضلعش 100 متر بوده و هفت دروازه داشته است. پلکانهایش سقف دار بوده است و از این نظر با زیگوراتهای بین النهرین تفاوت داشته است. این معبد برای “شوشینک” خدای عیلامی ها ساخته شد. عیلامیها معتقد بودند که هنگام غروب خدای بزرگ شوش از آخرین طبقه زیگورات به آسمان پرواز میکند و روز بعد باز میگردد. پس آخرین طبقه محل سکونت خدای شوشینک بود و تنها کاهنها و خانواده شاهی اجازه ورود به آن طبقه را داشتند. مردم آداب دینی را در فضای آزاد معبد به جای میآوردند. در ساخت بنا از کاشیهای لعابدار سبز و آبی استفاده شده است.
چه کسانی زیگورات چغازنبیل را ویران کردند و چه کسی آن را کشف کرد؟
پس از غلبه آشوریها بر عیلام بنای مذهبی و جایگاه خدای بزرگ شوش ویران شد. با گذشت زمان، خاک ویرانههای زیگورات را پوشاند تا آن که در سال 1314 هجری شمسی یکی از مأموران شرکت نفت، آجر کتیبهداری را در منطقه حفاری نفت به دست آورد و از آن به بعد کشفیات درباره آن شروع شد. امروزه از بنای رفیع زیگورات تنها ساختمانی با ارتفاع 25 متر باقی مانده است.