دکتر مونا زارع
مجاری نیمدایره ای سه مجرای کوچک هستند که هر کدام دو سوم یک دایره هستند.
مجاری نیمدایره ای شامل مجاری نیمدایره ای استخوانی و غشایی است.
مجاری نیمدایره ای استخوانی سه مجرای کوچک هستند که عبارتند از:
1-فوقانی (قدامی)
2-خلفی (تحتانی)
3-خارجی (افقی)
یک انتهای هر یک از مجاری نیمدایره ای متسع (گشاد) شده و آمپولا را ایجاد می کند. مجاری نیم دایره ای غشایی در داخل مجاری نیم دایره استخوانی واقع شده اند و مشابه آنها هستند. با این تفاوت که بسیار کوچک ترند. یک انتهای هر یک از این مجاری متسع بوده و انتهای آمپولی نامیده می شود.
در محلی که آمپولای مجاری غشایی به قسمت مشابه در لابیرنت استخوانی متصل است، قسمتی از دیواره آمپولا ضخیم می شود و ستیغ آمپولاری نام دارد. درون این ستیغ رشته های عصبی مربوط به قسمت تعادلی عصب شنوایی تعادلی قرار دارد. عقیده بر این است که مجاری نیم دایره ای در تعادل بدن در حرکات چرخشی و زاویه ای نقش دارند. مجاری نیم دایره می توانند حتی قبل از آن که واقعاً عدم تعادل به وجود بیاید پیش بینی کنند که عدم تعادل می خواهد ایجاد شود. به این ترتیب، لازم نیست که شخص به هیچ وجه از حال تعادل خارج شود تا مجاری شروع به تصحیح این وضعیت کند.
مخچه نیز همانند مجاری نیمدایره ای در حرکات تعادلی بدن نقش پیش بینی کننده را دارد و جالب این جا است که انهدام بخش هایی از مخچه (به نام لوب (بخش) های فولکوندولر) از عمل طبیعی مجاری نیمدایره ای نیز جلوگیری می کند.