محمدرضا کریمی
مدتی است که دانشگاه رایس آمریکا، مرکزی به نام «مرکز کربن سبز» ایجاد کرده. هدف از ایجاد این مرکز این است که نحوه استفاده از فواید حاصل از نفت، گاز، ذغال سنگ، باد، خورشید، توده های زیستی و سایر منابع انرژی را به نحوی ساماندهی کند که نه تنها به تضمین تأمین انرژی زمین کمک کند، بلکه وسیله ای فراهم کند تا دی اکسید کربن به صورت محصولات مفید بازیافت شود.
سایت این مرکز در تعریف کربن سبز می نویسد:«کربن سبز توصیفی از منابع سوختی ای است که منابع انرژی با پایه کربن را با روشی سازگار با محیط زیست، اجتماع و اقتصاد مورد استفاده قرار می دهند.» این سایت می نویسد که چالش های واقعی با هیدروکربن های متعارف و غیرمتعارف با خود سوخت ها نیست. بلکه در طریق جمع آوری، توزیع و نحوه استفاده (احتراق) از آنها نهفته است. همچنین از مواد نفتی فراتر می رود و ظهور منابع سوختی بیولوژیکی با پایه کربن را پیش بینی می کند.
پیگیری موضوع کربن سبز به جوامع این امکان را می دهد تا به تدریج از احتراق سوخت فسیلی دور شوند و در همان حال در آینده نزدیک از این منابع برای تولید هیدروژن استفاده کنند و برای تبدیل دی اکسید کربن به کالاهای مفید سرمایه گذاری انجام شود.
کارشناسان مرکز کربن سبز می گویند که انسان ها چه به نقششان در تغییرات آب و هوایی باور داشته باشند و چه باور نداشته باشند، با هر تن دی اکسید کربنی که در جو رها می کنند یک منبع بالقوه باارزش را دور می ریزند. با وجود این که کربن در بحث گرم شدن زمین عنصری شرور شناخته می شود، اما واقعیت این است که مزایایی هم دارد. اما شرط استفاده از این مزایا این است که بیاموزیم چگونه از این عنصر به خوبی استفاده کنیم.
نکته کلیدی این است که دی اکسید کربن را به مواد مفیدی تبدیل کنیم تا بیش از این به هدر نرود. ما لازم است با شرکت هایی که در زمینه نفت، گاز طبیعی و ذغال سنگ فعالیت می کنند شریک شویم تا کربن را به منبع سودمندی تبدیل کنیم.
بیشتر انرژی جهان از سوخت های فسیلی به دست می آید. حتی در کشوری نظیر آمریکا هم 85 درصد انرژی از سوخت های فسیلی تأمین می شود. وقتی صحبت از کربن به میان می آید تنها تبعات زیست محیطی آن به یاد همه می آید. این در حالی است که به گفته کارشناسان این مرکز، کربن می تواند در گذار به انرژی تجدیدپذیر در اقتصاد آینده به ما کمک کند.
کارشناسان این مرکز می گویند که اگر بتوانیم فرایند کاتیلیستی کارایی را به وجود آوریم، تبدیل دی اکسید کربن بر پایه آب به متانول، فرمالدئید یا مولکول های کوچک دیگر «پیشرفت علمی فوق العاده ای برای بشریت خواهد بود.
ما برای تولید بسیاری از محصولات از جمله مواد پلاستیکی و فیبرها و مواد ساختمانی به نفت، برای تولید بسیاری از ترکیبات شیمیایی به ذغال سنگ و برای تأمین انرژی مورد نیازمان دست کم تا قرن بعد هم به گاز طبیعی نیاز داریم. در کنار اینها برای تولید هیدروژن نیز به این سوخت ها نیاز داریم.
فناوری های کربن سبز لزوماً به دنبال «کربن خنثی» یا «کربن صفر» نیستند، اما آنها در مجموع بار کربن را کاهش می دهند.
محققان دانشگاه رایس از گسترش سریع انرژی بادی و خورشیدی صحبت می کنند و توسعه اقتصادی با انرژی پایه هیدروژن را در جهان پیش بینی می کنند. اما تصریح می کنند که این امر با تأمین نیازهای دایمی و طولانی مدت ما از انرژی های با پایه کربن تضادی ندارد. آنها پیشنهاد می کنند که دی اکسید کربن جدا شده از هیدروژن از طریق اصلاح بخار متان می تواند بلافاصله به عنوان خوراک اولیه برای مواد شیمیایی به کار گرفته شود و یا به طور موقت در چاه های نفت که می توانند مقادیر زیادی دی اکسید کربن را نگه دارند توقیف شود. کربن فشرده و مایع را حتی می توان برای افزایش بازیابی نفت و گاز جایگزین منابع باارزش دیگری مثل آب کرد.
گرفتن دی اکسید کربن و پمپ آن به زیرزمین هزینه زیادی می برد و می تواند مزایای جداسازی را خنثی کند. اما انرژی باد و انرژی خورشیدی می تواند جایگزین دیگ های بخار با سوخت ذغال سنگ شود تا دی اکسید کربن را فشرده کند و نقل و انتقال دهد.
آنها همچنین می نویسند که یک بازار بالقوه برای دی اکسید کربن در خشکشویی است. جایی که می توان آن را جایگزین کلروکربن های مضر کرد و به عنوان یک سردکن جانشین موادی 1000 برابر قوی تر از گازهای گلخانه ای نمود.
منابع: http://greencarbon.rice.edu/FAQ.html
http://www.sciencedaily.com/releases/2010/10/101022160302.htm