آیا جهان انرژی از دست می دهد
محمدرضا کریمی کل انرژی همیشه پایدار است. انرژی از شکلی به شکلی دیگر درمی آید و یا به جرم تبدیل می شود، ولی نه می تواند تولید شود و نه نابود می شود. این اصل که یکی از محبوب ترین قوانین فیزیک است، بقای انرژی نامیده می شود و همه دانشجویان رشته فیزیک و یا […]
شک ستاره شناسان درباره نیمه تاریک جهان
حمیده احمدیان راد ستاره شناسان می گویند دیدگاه متعارفی که درباره محتوای جهان وجود دارد، ممکن است اشتباه باشد. آنها برای مطالعه حرارت به جا مانده از انفجار بزرگ، به بررسی مشاهدات تلسکوپ WMAP پرداختند. اما شواهدی پیدا کردند که نشان می دهد احتمالاً خطاها در داده های این تلسکوپ خیلی بزرگ است. این امر […]
آیا خورشید می تواند سیاهچاله شود و زمین را ببلعد؟
حمیده احمدیان راد سیاهچاله ها مناطقی در فضا هستند که نیروی جاذبه در آنها به قدری قوی است که حتی نور هم نمی تواند از آنها فرار کند. این سیاهچاله ها که دانشمندان آنها را سوراخ می نامند، حاوی ماده ای هستند که به قدری فشرده شده که کشش جاذبه ایش نمی گذارد حتی نور […]
سایه چیست؟
حمیده احمدیان راد شاید همیشه به این موضوع توجه نکرده باشید که وقتی در نور خورشیدید، سایه تان نزدیکتان است. سایه تان ممکن است روبرویتان باشد یا پشت سرتان یا ممکن است کنارتان باشد. سایه تان هرجا که باشد شبیه شما است و مثل شما حرکت می کند. دو شرط لازم است تا یک سایه […]
ستاره شناسان (5)
OLBERS, HENRICH هنریش ویلهلم ماتئوس البرس (1840-1758) ستاره شناس و فیزیکدان آلمانی است که در سال 1823 به معمای "چرا آسمان در شب تاریک است یا چرا نور ستاره آسمان شب را روشن نمی کند" پاسخ داد. او ثابت کرد که اورانوس یک سیاره است نه یک ستاره دنباله دار (1781). او ستاره دنباله دار […]
ستاره شناسان (4)
جوزف لاگرنج (1813-1736) ریاضیدان فرانسوی قرن هجدهم. مکانیک های آنالیز (1788) شاهکار ریاضی او بود. لاگرنج حسابان متغیرها را توسعه داد و تئوری دیفرانسیل تعادل را پایه گذاری کرد. وی همچنین روش حل دیفرایسیل تعادل را ابداع کرد. LASSELL, WILLIAM ویلیام لسل ستاره شناس آماتور انگلیسی (وی اصلاً تاجر بود) که "تریتون" بزرگ ترین ماه […]
ستاره شناسان (2)
DRAKE, FRANK فرانک درک (-1930) ستاره شناس آمریکایی که در 1961 تخمین هایی بسیار ابتدایی درباره شمار ممکنی از شهروندان باهوش کهکشان ما ارایه کرد. DRAPER, HENRY هنری دراپر (1882-1837) ستاره شناسی آمریکایی بود. او یکی از اولین عکاس های حوزه ستاره شناسی است. در 1880 دراپر اولین عکس را از یک شیء فضایی دوردست […]
ستاره شناسان (1)
حمیده احمدیان راد ستاره شناس دانشمندی است که درباره ستارگان، سیارات، ستاره های دنباله دار و دیگر اجرام آسمانی مطالعه می کند. در این مطلب تعدادی از ستاره شناسان برجسته و دانشمندان دیگری که نقش بزرگی در پیشبرد دانش ما درباره جهان داشته اند را معرفی می کنیم. چنان که می بینید نام یک دانشمند […]
آیا جهان در حال گسترش است؟
اینشتین، فیزیکدان برجسته، در مقاله ای که در سال 1917 منتشر شد، نظریه نسبیت عام را در زمینه کیهان شناسی ارایه داد. تئوری او می گفت که جهان باید یا منبسط شود یا منقبض. اما تا مدت ها دانشمندان بر اساس نظریه اینشتین هیچ مدرکی درباره انبساط یا انقباض جهان پیدا نکردند. تا این که […]
شفق چیست؟
حمیده احمدیان راد ما به نوری که آخر شب و قبل از طلوع خورشید در آسمان دیده می شود، شفق می گوییم. شفق نمایشی طبیعی از نور درخشان رنگی در آسمان است که می توان آن را با چشم غیر مسلح و تنها در شب دید. شفق ها تأثیر قابل مشاهده فعالیت خورشید روی جو […]
سیاهچاله ها چگونه تشکیل می شوند و چگونه می توان آنها را یافت؟
سیاهچاله یک منطقه غیر قابل مشاهده در فضا است. سیاهچاله ها به این خاطر غیر قابل مشاهده هستند که هیچ نوری نمی تواند از آنها خارج شود. دانشمندان فکر می کنند که سیاهچاله ها زمانی ستاره های بزرگی بوده اند و این که سیاهچاله موقعی تشکیل می شود که یک ستاره بزرگ سوختش تمام می […]
علم ستاره شناسی چیست؟
حمیده احمدیان راد ستاره شناسی مطالعه ستارگان، سیارات و اجرام آسمانی دیگر است. ستاره شناسان تلاش می کنند تا بفهمند که این اجرام آسمانی کجا هستند و چگونه حرکت می کنند. آنها مطالعه می کنند که سیارات از چه ساخته شده اند و درباره این که ستارگان چگونه نور ایجاد می کنند تحقیق می کنند. […]
فضانورد کیست؟
حمیده احمدیان راد فضانورد به خلبانی که فضاپیما را هدایت می کند یا در فضاپیما کار می کند گفته می شود. فضانوردی که خلبان فضاپیما است، پیش از این که آموزش خلبانی فضاپیما را شروع کند، باید تجربه بیش از 1000 ساعت پرواز با هواپیما را داشته باشد. همچنین فضانوردان باید دست کم سه سال […]
حل قضیه مرغ و تخم مرغ در ستاره شناسی
بیشتر کهکشان ها در مرکزشان یک سیاه چاله بسیار پر جرم است. حالا به نظر شما اول کهکشان به وجود آمده و به دنبال آن در مرکزش یک سیاهچاله تشکیل شده و یا اول سیاه چاله به وجود آمده و به دنبال آن کهکشان تشکیل شده؟ سیاهچاله منطقه ای در فضاست که نیروی جاذبه اش به قدری […]
پرسش و پاسخ هایی درباره فضا
حمیده احمدیان راد چرا بشر فضا را کاوش می کند؟ با تلاش برای فهم منظومه شمسی، سیاره خودمان زمین و منشأ زندگی، به بعضی از اساسی ترین پرسش ها درباره وجود و آفرینش پاسخ داده می شود. به این ترتیب متوجه می شویم از کجا آمده ایم و به کجا می رویم. این کار فایده […]
سن شما روی سیارات دیگر
یک سال سیاره ای طول مدتی است که سیاره دور خورشید می گردد. سیارات در زمان های مختلف دور خورشید می گردند. بنابراین یک سال روی هر سیاره با دیگری متفاوت است. هر چه سیاره ای از خورشید دورتر باشد طول یک سالش بیشتر می شود. تیر (عطارد): 87.96 روز زمینی ناهید (زهره): 224.68 روز زمینی […]
وزن شما روی سیارات دیگر
اگر شما روی اجرام آسمانی دیگر بودید وزنتان مقداری با آنچه روی زمین است متفاوت بود. وزنی که شما احساس می کنید به خیلی چیزها که شامل جرم واقعی شما، جرم سیاره ای که روی آن هستید و اینکه چه قدر از مرکز سیاره دورید بستگی دارد. جاذبه برخی از اجرام آسمانی در مقایسه با […]
فازهای ماده
ماده می تواند چهار فاز داشته باشد. جامد، مایع، گاز و پلاسما به اضافه چند حالت دیگر مثل سیالات بحرانی (critical fluids) و گازهای تبهگن (degenerate gases) (چیزی که بسیار چگال و فشرده است). معمولاً هنگامی که جامد گرم می شود به مایع تغییر شکل پیدا می کند و در نهایت گاز می شود. برای مثال یخ (آب منجمد شده) وقتی […]
طیف نمایی
طیف نمایی تکنیکی است که به وسیله آن نور قابل مشاهده ای که از اشیایی (مثل ستارگان و سحابی) می آید، مورد بررسی قرار می گیرد تا ترکیب شیء، دما، حرکت و تراکم آن تعیین شود. موقعی که شیئی به قدر کافی گرم می شود تا شعله ور شود (مثل یک ستاره)، به […]
دایره البروج منظومه شمسی ما
منظومه شمسی ما تقریباً صاف است و شکل یک صفحه را دارد. این صفحه دایره البروج منظومه شمسی ما نامیده می شود. دایره البروج صفحه مدار زمین (و بیشتر سیارات دیگر) در اطراف خورشید است. در طول یک سال، خورشید به نظر می رسد که مسیری را در آسمان در امتداد با دایره البروج دنبال می […]