آکنه یا جوش غرور جوانی

دکتر محمدرضا کریمی

آکنه یا جوش غرور جوانی یک بیماری التهابی مزمن می باشد که در 30 تا 50 درصد دختران 17-14 سال و پسران 19-16 سال دیده می شود که اگر تمامی اشکال آن را در نظر بگیریم این درصد در پسران به 90 درصد خواهد رسید. بدترین حالات آکنه در سه درصد پسران یافت می شود و در دختران کمتر دیده شده است. برای کسب اطلاع درباره علایم و عوامل تأثیر گذار بر جوش غرور جوانی یا آکنه اینجا را کلیک کنید.

آکنه در تمامی نژادهای انسانی دیده می شود و شدت و کثرت آن در نژاد ژاپنی و سفید اروپایی خیلی کمتر است و عوامل ژنتیک نیز در تشکیل آکنه مؤثر هستند.

آکنه در محل هایی مثل دست, صورت, سینه, پشت و قسمت فوقانی بازوان, جاهایی که غدد چربی کاملاً خوب تشکیل شده اند بیشتر دیده می شود و در صورت عدم وجود غدد فعال چربی بروز نمی کند. به طور کلی در بیماران آکنه ای افزایش ترشح چربی مشهود است.

نقش عوامل هورمونی: هورمون های مردانه نقش مهمی در تشکیل آکنه دارد. معمولاً آکنه در کسانی که عقیم هستند بروز نمی کند. در مقایسه بین پسران همسن, در آن گروهی که مقدار تستوسترون در خونشان بالاست, احتمال وقوع آکنه بیشتر است.

این نوع آکنه در زنانی که به همراه ضایعه آکنه به کچلی و هیرسوتیزم (داشتن موهای زاید) نیز مبتلا می باشند دیده می شود.

نقش عفونت های باکتریایی: تصور می شود که تعدادی از باکتری ها در تولید التهاب ناشی از آکنه نقش مؤثری دارند.

نقش رژیم غذایی: در این مورد احتمالاً بیش از حد اغراق شده است. اما به هر حال تعدادی از متخصصین کاملاً به اهمیت آن توجه داشته و معتقدند که بعضی از مواد از جمله شکلات, آجیل و شاید پنیر, ترشحات غدد چربی را تحریک می کنند.

نقش و تأثیر هوا: در مناطق معتدل, آکنه معمولاً در سردترین ماه سال در حادترین شکل خود تظاهر می کند. درجه دما و رطوبت بالا در بعضی مناطق استوایی ممکن است سبب ابتلای مجدد به آکنه شود

نقش بهداشت: شست و شوی موضع با آب و صابون های ملایم برای یک تا دو بار در روز کفایت می کند و زیاده روی در آن نتیجه عکس خواهد داشت.

نقش عوامل روانی: عوامل اضطراب زا در پیدایش آکنه نقش مؤثری دارند.

نقش عوامل شیمیایی: ید, برم, لیتیوم و برخی از روغن های معدنی و بعضی از داروهای دیگر مانند فنوباربیتال, ایزونیازید و فنی توئین ممکن است روند تشکیل آکنه را تسریع کند.

روند پیشرفت آکنه: برای این که ضایعه آکنه ایجاد و تثبیت شود, مراحل زیر طی می شود: مرحله کومدون, پاپول, پاستول و کیست.

شکل ابتدایی آکنه را کومدون می نامند و در اثر انسداد سوراخ فولیکول مویی ایجاد می شود که در مراحل اولیه قابل مشاهده نیست. کومدون مسدود, سفیدرنگ بوده و پس از مدتی در اثر فشار مواد کراتینی سوراخ آن باز شده و مواد داخل آن در اثر اکسیداسیون, ظاهری همانند نقاط سیاه به آن می دهند (کومدون سیاه). اگر شرایط برای توسعه ضایعه مناسب نباشد, در این مرحله عارضه از بین رفته و بهبودی حاصل می شود. اما در حالت عکس, کومدون به پاپول تبدیل می شود. پس ازمدتی در اثر عوامل میکروبی, پاپول به پاستول پیشرفت می کند و در نهایت تشکیل کیست داده که همان برآمدگی خیلی شدید همراه با عفونت است.