محمدرضا کریمی
فصل شیوع سرماخوردگی و آنفولانزا، زمان خوبی برای یادآوری این نکته است که بیشتر انواع ویروس های حمله کننده به بدن ما به خودمان علاقه مند نیستند. بلکه آنها باکتری های داخل بدنمان را در نظر دارند و به آنها حمله می کنند.
احتمالاً در داخل بدن هریک از ما 100 تریلیون میکروب وجود دارد. به این ترتیب به ازای هر سلول انسانی ده میکروب وجود دارد. این میکروب ها احتمالاً به چندین هزار گونه تعلق دارند و مجموعه ای از ژن ها را دارند که شاید 100 برابر بزرگ تر از ژنوم انسان باشد. آنها در روده، ریه، دهان، بینی، پوست و گوشه کنارهای دیگر بدن ما زندگی می کنند. این میکروب ها صرف نظر از بیماری زایی، با روش های زیادی به بدن ما کمک می کنند. آنها برایمان غذا می سازند، از ما در مقابل مهاجمان دفاع می کنند و سیستم ایمنی بدنمان را می پرورانند.
این باکتری ها همچنین میزبان ویروس ها هستند. در طول جنگ جهانی اول، پزشکی کانادایی به نام فلیکس دهرل در حین مطالعه مدفوع سربازان فرانسوی مبتلا به اسهال خونی، اولین ویروس آلوده کننده باکتری را کشف کرد. او پس از جدا کردن ویروس حمله کننده به باکتری توانست آن را مورد استفاده قرار دهد تا کشت های آزمایشگاهی باکتری های ایجاد کننده اسهال خونی را نابود کند. دهرل این ویروس ها را باکتریوفاژها (خورندگان باکتری) نامید. در طول دهه های بعد از کشف او دانشمندان شمار تأمل برانگیزی از باکتریوفاژها را در زمین، اقیانوس ها و حتی داخل غارهای عمیق کشف کرده اند. باکتریوفاژها درحقیقت فراوان ترین شکل حیات بر روی زمین هستند. در حال حاضر محققان تلاششان را معطوف به استفاده از ابزارهای لازم برای شناخت باکتریوفاژها در بدن خود ما کرده اند.