محمدرضا کریمی
برخی از پرندگانی که در مجاورت مکان های پرسروصدا زندگی می کنند آهنگ صدایشان را برای مقابله با صداهای بلند تغییر می دهند. گونه های نزدیک به همی که با آهنگ های مشابه آواز می خوانند هم می توانند تن صدایشان را به شیوه های متفاوت با یکدیگر بکشند.
صدای بوق ماشین، سوت بلند کارخانه ها وغرش ماشین ها و ماشین آلات به ویژه برای پرندگان مشکل ساز است.
این در حالی است که پرندگان برای دفاع از قلمروشان و پیدا کردن جفت به آواز وابسته اند. وقتی اختلالی در توانایی این پرندگان برای شنیدن صدای آواز یکدیگر ایجاد می شود به شکست ارتباطاتشان می انجامد. سروصدا می تواند صداهای دیگر محیط را هم در خود غرق کند. مثل صدای نزدیک شدن شکارچیان.
درحالی که بعضی از پرندگان با تغییر آهنگ صدایشان می توانند با سروصدا کنار بیایند، پرندگانی که کمتر انعطاف پذیرند ممکن است دسته جمعی مناطق پرسروصدا را ترک کنند. دانشمندان علاقه دارند بدانند کدام گونه ها قادرند آهنگ صدایشان را تنظیم کنند و کدام یک مجبور به فرار می شوند و می خواهند بدانند که کدام گونه ها بیشتر از ناحیه تولید سروصدا در معرض تهدید قرار می گیرند.
دانشمندی به نام کلینتون فرانسیس از سال 1384 اثرات سروصدای تولید شده در اطراف چاه های استخراج گاز طبیعی را بر پرندگان آوازخوان بررسی کرده است.
گاز بعضی از چاه های گاز با کمپرسورهای پرسروصدا استخراج و از طریق خط لوله منتقل می شود. این کمپرسورها شبانه روز صدا می کنند. تمام روزهای سال از این کمپرسورها صدای بیش از 95 دسی بل تولید می شود و لازم است که شما در نزدیکی این چاه ها از شنواییتان محافظت کنید.
وی و همکارانش ویرئوهای سربی رنگ و ویرئوهای خاکستری ای که نزدیک چاه های طبیعی گاز و کمپرسورهای پرسروصدا زندگی می کردند را شمارش کردند. ویرئوها از انواع پرندگان کوچک حشره خوار آمریکایی هستند. داده های به دست آمده از این سرشماری با داده هایی که از سرشماری پرندگان ساکن در کنار چاه های ساکت بدون وجود کمپرسورها به دست آمده بود مقایسه شد. این مقایسه نشان داد که تنها دوگونه هم در مکان های پرسروصدا و هم مکان های ساکت زندگی می کنند. آنهایی که در مناطق پرسروصدا زندگی می کنند هم آوازشان را به روش های مختلف تغییر داده اند.
آهنگ آواز ویرئوها عبارت است از خواندن یک عبارت سوت مانند کوتاه با نت های متعدد. در مکان های پرسروصدا ویرئوهای سربی رنگ، زیرترین بخش آوازشان را اوج دادند در حالی که ویرئوهای خاکستری بم ترین بخش آوازشان را به اوج رساندند.
خواندن آواز با اوج های بیشتر، شنیدن فرکانس هایی که بالاتر از فرکانس های پایین سروصداهای ساخته انسان است را ساده تر می کند.
همچنین هردوی این پرندگان طول آهنگ های خود را هم تغییر داده اند منتها به روش های مختلف. درحالی که طول آوازهای ویرئوی سربی رنگ با سروصدای روبه افزایش زمینه کوتاه تر می شود طول مدت آوازهای ویرئوی خاکستری بلندتر می شود. آوازهای ویرئوی خاکستری در مکان های پرسروصدا تقریباً یک و نیم برابر طولانی تر از همتایان خود در مکان های آرام است.
نتیجه این که بعضی از پرندگان می توانند با تغییر آهنگ صدایشان با سروصدا کنار بیایند. اما با توجه به تغییرات مختلفی که در گونه های نزدیک به هم صورت می گیرد، پیش بینی این تغییرات در جوامع مختلف پرندگان آسان نیست. درواقع گونه های نزدیک به هم ممکن است استراتژی های مختلفی را برای مقابله با سروصدا مورد استفاده قرار می دهند.
منبع: http://www.physorg.com/news/2011-05-songbirds-tweak-tunes-ways-cope.html