حمیده احمدیان راد
یک تیم از محققان کالیفرنیایی راهی پیدا کرده اند که با آن می شود پیش گویی کرد که مردم به چه چیزی نگاه می کنند. این روش بر اساس اسکن مغز (بررسی مغز) است. موقعی که شما به چیزی نگاه می کنید، چه این چیز گوجه فرنگی باشد یا هدیه ای که دوستتان به شما داده، چشمانتان علامتی (سیگنال) درباره آن شیء به مغزتان می فرستد. مناطق مختلف مغز هم اطلاعاتی که از چشم شما می رسد را پردازش می کند.
مثل سلول های جاهای دیگر بدن، نورون های فعال هم از اکسیژن استفاده می کنند. این خون است که اکسیژن را برای نورون ها می آورد و وقتی نورون بیشتر فعالیت می کند معنایش این است که اکسیژن بیشتری مصرف می کند. فعال تر شدن یک ناحیه مغز معنایش فعالیت بیشتر نورون است و این یعنی این که خون بیشتری به آن منطقه سفر می کند. با استفاده از فناوری ای به نام f MRI “عکسبرداری کاربردی رزونانس مغناطیسی”، دانشمندان می توانند تجسم کنند که به کدام بخش های مغز، خون غنی شده از اکسیژن بیشتری می رسد و بنابراین کدام بخش مغز برای پردازش اطلاعات کار می کند.
یک ماشین f MRI، دستگاهی است که مغز را اسکن می کند و تغییرات در خونی که به مغز جریان می یابد را اندازه گیری می کند. این ماشین به محققان نشان می دهد که موقعی که فرد فکر می کند، به چیزی نگاه می کند یا فعالیتی مثل صحبت کردن و خواندن را انجام می دهد چگونه فعالیت مغز تغییر می کند. f MRI، مناطق مغز را هنگام کار و موقعی که یک نفر به تصاویر مختلف نگاه می کند، سایه روشن می کند. این دستگاه به دانشمندان کمک می کند تا الگوهای مخصوصی از فعالیت مغز را وقتی که کسی به انواع مختلف تصاویر نگاه می کند تعیین کند.
محققان کالیفرنیایی فعالیت مغز دو نفر را که هر روز به صدها تصویر و نیز چیزهایی مثل انسان، حیوانات و میوه ها نگاه می کردند بررسی کردند. این محققان از ماشین f MRI استفاده کردند تا فعالیت مغز داوطلب ها را هنگامی که به هر عکس یا شیء نگاه می کردند ثبت کند. اسکن، نشانه های فعالیت مغز را با روشن کردن مناطق مختلف مغز آشکار می کرد. دانشمندان این اطلاعات را مورد استفاده قرار می دهند تا مدلی درست کنند و بر اساس آن پیش گویی کنند که مغز چگونه به هر تصویری که می بیند پاسخ می دهد.
در یک آزمایش دیگر، دانشمندان از داوطلبان خواستند تا به 120 عکس جدید نگاه کنند. مثل آزمایش قبلی، باز هم مغز داوطلبان در هر لحظه ای که آنها به عکس جدیدی نگاه می کردند، اسکن شد. بعد دانشمندان از مدلی که درست کرده اند استفاده می کنند و اسکن های f MRI را با مدل تطبیق می دهند. برای مثال اگر فعالیت مغز یک نفر هنگام دیدن تصویری، مثل موقعی باشد که در امتحان قبلی افراد هنگام دیدن سیب داشتند، این مدل پیش بینی می کند که داوطلب به سیب نگاه می کرده.
پیش گویی این که فرد به چه چیزی نگاه می کرده با استفاده از مدل، در 92 درصد موارد درست از آب در آمده. اما هنوز صد درصد نمی توان برای خواندن فکر افراد روی این روش حساب کرد. به خصوص این که هر چه که داوطلبان تصویرهای بیشتری را نگاه می کردند، دانشمندان برای پیش گویی این که به چه چیزی نگاه می کردند (بر اساس اسکن مغز) مشکل بیشتری داشتند.
لغات:
نورون: یک سلول سیستم عصبی است. نورون ها که سلول های عصبی نیز نامیده می شوند، علایمی را به شکل تکان الکتریکی به سلول های عصبی دیگر می فرستند و یا دریافت می کنند. یک مجموعه از سلول های عصبی یک عصب نامیده می شود.
سلول: پایه ای ترین بخش یک موجود زنده، بیشتر از ماده ژلاتینی ای مانند به نام سیتوپلاسم تشکیل شده که به وسیله یک غشای باریک احاطه شده. سلول های گیاهان و جانوران یک هسته دارد، که حاوی ژن ها و دیگر ساختارها است. سلول های گیاهان سبز و بعضی از جلبک ها کلروپلاست دارند که جایی است که در آن فتوسنتز انجام می شود.
مغز: بخش اصلی سیستم عصبی در مهره داران است که همه فعالیت های بدن مثل تنفس و راه رفتن را کنترل می کند. در انسان ها مغز مرکز سخن گفتن، حافظه، فکر و احساس است. مغز به وسیله استخوان های جمجمه محافظت می شود و به ریسمان فقرات متصل شده.
f MRI: بیشتر یک تکنیک تحقیقاتی است که مورد استفاده قرار می گیرد تا فعالیت مغز را قابل مشاهده کند. MRI خودش بدون حرکت است، اما تصاویر مولکول هایی که مواد را تشکیل می دهند مخصوصاً بافت های نزم بدن انسان را به میزان زیادی جزء به جزء می کند. این دستگاه با گرفتن متوسط طنین مغناطیسی هسته کار می کند. MRI در پزشکی برای تشخیص اختلالات ساختمان های بدن که به خوبی توسط اشعه ایکس نشان داده نمی شوند به کار می رود.