دکتر محمدرضا کریمی
گزارش هایی از هاری, سالمونلا و سایر بیماری های عفونی منتقل شده از حیوانات به انسان وجود دارد. حال با این وضع به خانواده هایی که می پرسند چه حیوانی را در خانه نگهداریم چه می توان گفت؟
وقتی خطرات ناشی از نگهداری حیوان توسط کودکان را در نظر می گیریم, مهم آن است که علت وجود خطر بیشتر برای کودکان را هم در نظر بگیریم. به عنوان مثال کودکان خردسال دوست دارند هر چیزی را در دهان بگذارند و بدون توجه به عواقب, حیوان را در دست بگیرند و با وی تعامل داشته باشند و به این ترتیب دچار گزیدگی و خراش شوند.
بسیاری از حیوانات را نمی توان به طور معمول برای نگهداری توصیه کرد. از آن جمله می توان خزندگان, جوجه مرغ و اردک, توله سگ و گربه کمتر از شش ماه را نام برد. ضمن این که نباید دوزیستان و سایر حیوانات عجیب مانند جوجه تیغی, صدف و سگ گله را در خانه نگه داشت.
نکته مهم آن است که تمام حیواناتی که به طور مستقیم از حیات وحش به منزل می آیند خطرناک هستند. مثل سنجاب, راکون و خرگوش.
نگهداری ماهی در منزل مطمئن تر است و خطر انتقال عفونت کمتری دارد. زیرا معمولاً کودک نمی تواند به ماهی دست بزند و احتمال انتقال بیماری از ماهی بسیار کم است. البته این امر تا زمانی درست است که دستان کودک وارد مخزن یا حوض ماهی نشود. علاوه بر این هر حیوانی که بتوان به آن غذا داد و در قفس نگهداری کرد نسبت به حیواناتی که کنار انسان می خوابند مطمئن تر است.
آنچه مهم است, بروز رفتار نامناسب از جانب کودک سبب ایجاد عکس العمل تهاجمی از طرف حیوان می شود. گزارشی از یک مورد گازگرفتگی صورت طفل توسط سگ اهلی خانگی وجود دارد. در این مورد, کودک نوپا پای دچار آرتریت سگ را لگد کرده و سبب حمله حیوان شده بود.
هر حیوان خانگی که از منزل بیرون می رود وبه ویژه وارد مناطق جنگلی می شود, در معرض آلودگی کنه است. در مناطق مختلف کنه ها دارای توزیع جغرافیایی متفاوت بوده و هریک به عنوان عامل بالقوه بیماری مشترک انسان و حیوان تلقی می شوند. گربه غالباً منبع مستقیم توکسوپلاسموز تلقی می شود و درواقع استفاده از گوشت نیم پز حیوانات آلوده این خطر را بیشتر می کند. آلودگی غذا با مدفوع گربه هم سبب بروز این عفونت می گردد. گربه های سالم هم علت انتقال بیماری به انسان به شمار می روند. حتی باید گفت که انجام واکسیناسیون اگرچه تاحدی از بروز بعضی از بیماری های مشترک جلوگیری می کند, ولی سبب امنیت خاطر نمی شود.
درمجموع باید فرض بر این باشد که تمامی حیوانات خانگی ناقل عاملی هستند که برای کودک آلوده کننده است و به این جهت اقدامات ساده و رایج مثل شستن منظم دست و رعایت بهداشت شخصی باید به کودکان آموخته شود.
منبع: هفته نامه پزشکی امروز- شماره 659