محمدرضا کریمی
سالانه در سراسر جهان 2.7 میلیون تن پلاستیک مشتق شده از مواد نفتی برای ساخت بطری های آب مورد استفاده قرار می گیرد. بهایی که مشتریان برای بطری های آب می پردازند 1900 برابر هزینه ای است که صرف آب لوله کشی می کنند.
حالا مدتی است که دوستداران طبیعت این روند را زیر سؤال می برند. آنها می پرسند:«آیا اسراف نیست که ما آب بطری های پلاستیکی را بخریم درحالی که می توانیم آب آشامیدنی خود را آزادانه و ارزان از شیر آب تأمین کنیم؟ »
آب که فراوان ترین و آزادترین منبع کره زمین است از دهه 60 شمسی با تجارت آمیخته شده است. به این ترتیب که آب هایی که در بطری عرضه می شوند فروش زیادی در سراسر جهان داشته اند. از آن زمان میزان فروش بطری های آب همواره روندی صعودی داشته است به طوری که طبق نظر مؤسسه ورلد واچ، مصرف آب بطری از سال 1370 چهار برابر شده.
در حال حاضر تنها مردم آمریکا هر سال بیش از 30 میلیارد لیتر آب و 50 میلیارد بطری (عمدتاً پلاستیکی) مصرف می کنند. یعنی آمریکایی ها در روز 140 میلیون بطری را دور می ریزند. منتقدان می گویند این کار به معنی هدر دادن پول و منابع است. درحالی که به راحتی می توانیم آب آشامیدنیمان را از آبی که در لوله ها جریان دارد تأمین کنیم. طبق نظر مؤسسه سیاستگذاری زمین (EPI)، برای ساخت بطری های آبی که به تقاضای آمریکایی ها پاسخ دهد، لازم است بیش از 1.5 میلیون بشکه نفت در سال استخراج شود. این میزان نفت می تواند سوخت 100000 خودروی آمریکایی را در یک سال تأمین کند.
یکی از محققان این مؤسسه به نام امیلی آرنولد می گوید:«تنها با این استدلال که می توانیم بطری های پلاستیکی را بازیافت کنیم نباید به این شکل به تولید و مصرفشان ادامه دهیم. چراکه براساس آمار مؤسسات بازیافت، در آمریکا عمر 86 درصد بطری های پلاستیکی آب به شکل زباله و آشغال به پایان می رسد.»
هزینه این بطری ها برای مشتریان هم بالا است. به طوری که طبق نظر گروه های حفاظت از محیط زیست و انجمن های حفظ منابع طبیعی هزینه آب بطری برای مشتریان 1900 برابر آب لوله کشی است. بیش از 90 درصد پولی هم که مشتریان برای بطری های آب می پردازند برای همه چیز است به جز خود آب. به این ترتیب قسمت اعظم پولی که مشتریان می پردازند صرف خود بطری پلاستیکی، بسته بندی، حمل و نقل، بازاریابی و دیگر مخارج و البته سود عرضه کنندگان این بطری ها می شود.
گروه های حفاظت از محیط زیست از فقدان شفافیت در کار عرضه کنندگان عمده بطری های آب نیز انتقاد می کنند. چراکه به عنوان مثال آنها نمی گویند که آیا این آب ها تصفیه شده و برای سنجش آلودگی آزمایش شده یا نه. طبق آخرین تحقیقی که به وسیله این گروه ها انجام شده، 18 درصد از 173 شرکتی که در بازار آمریکا در این حوزه فعالیت می کنند، نمی گویند منبع آبی که عرضه می کنند چیست. یک سوم این شرکت ها هم خواص درمانی یا خلوص آب درون بطری های پلاستیکی را اعلام نمی کنند.
از میان ده برندی که بیشترین میزان فروش را در آمریکا دارند هم نه تای آنها دست کم به یک پرسش اساسی نمی توانند پاسخ دهند و تنها یکی از آنها محل جغرافیایی آب و خواص درمانی را ارایه می کند و شماره تلفن، وبسایت و آدرس پستی ای را ارایه می کند تا مشتریان بتوانند گزارش مربوط به آزمایش کیفیت آب را از آنها بخواهند.
گروه های محیط زیستی توصیه می کند که مشتریان در برابر خرید بطری های آب مقاومت کنند و به جای آن به دنبال آب لوله کشی تصفیه شده بروند. آنها می گویند که به این ترتیب پولتان را پس انداز می کنید، آبی می نوشید که خالص تر از آب لوله کشی است و به حل معضل اشباع جهان از بطری های پلاستیکی هم کمک می کند. درضمن با این کار شرکت های عرضه کننده آب های داخل بطری را هم وامی دارید از استانداردهای لازم پیروی کنند و حقوق مصرف کنندگان برای آگاهی از آن چه داخل بطری های آب است را هم رعایت کنند.
منبع: http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=bottled-water-ridiculous-waste