حمیده احمدیان راد
فقط کافی است به آسمان نگاهی بیندازید تا بتوانید شانستان را در پیش بینی وضع هوا آزمایش کنید. ابرها درباره این که در جو چه می گذرد و هوا در ساعت ها و حتی روزهای آینده چطوری می شود به شما اطلاعاتی می دهند. هر نوع و شکلی از ابرها معانی مختلفی دارد و هر یک نوع خاص آب و هوای خودش را به همراه می آورد.
ابرها آب هستند. شاید شما هم بدانید که آب در سه شکل مختلف در جهان پیدا می شود که عبارت است از: مایع، جامد و گاز. آب در شکل گازش، بخار آب نامیده می شود. ابرها موقعی تشکیل می شوند که بخار آب به قطرات آب مایع تبدیل می شود. این اتفاق تقطیر نامیده می شود.
تقطیر از دو راه اتفاق می افتد: موقعی که هوا به قدر کافی سرد می شود یا موقعی که بخار آب کافی به هوا اضافه می شود. شاید اولین راه تقطیر را در یک روز تابستان، هنگامی که قطرات آب روی بدنه لیوان دارای “چای با یخ” جمع می شود دیده باشید. قطرات آب به این خاطر روی بدنه لیوان جمع می شود که شیشه سرد، هوای نزدیکش را خنک می کند و باعث می شود بخار آب هوای اطراف متراکم شود و به مایع تبدیل شود.
قطرات آبی که در یک ابر هستند به قدری کوچکند که حدود یک میلیون تا از آنها تنها یک قطره باران را تشکیل می دهند. بیشتر ابرها این طوری تشکیل می شوند. اما این سرما که باعث تقطیر می شود چگونه به وجود می آید؟ به این ترتیب که همچنان که هوا رو به بالا به آسمان می رود، خنک می شود. اما چرا ابر در هوا شناور می ماند؟ دلیلش این است که هر قطره ریز ابر به قدر کافی سبک است تا در هوا شناور بماند. درست مثل ابر کوچکی که در یک روز سرد از نفس شما در هوا شناور می ماند.
آیا ابرها تمیز تمیزند؟
هوای ما باید یک ذره کثیف باشد تا ابرها شکل بگیرند. دلیلش هم این است که بخار آب به سطحی نیاز دارد تا بتواند متراکم شود.
خوشبختانه حتی تمیزترین هوا هم مقداری ذرات میکروسکوپی گرد و غبار، دود یا نمک دارد تا قطرات آب با کمک آنها به هم بچسبند.