حمیده احمدیان راد
باکتری ها تحت تأثیر نیروی جاذبه ای بیش از 400000 برابر نیروی جاذبه زمین هم قادر به رشد و تکثیرند. برخی از دانشمندان می گویند رشد باکتری ها در جاذبه شدید فرضیه پان اسپرمیا در رابطه با توزیع حیات درجهان هستی را تقویت می کند.
زیست شناسی به نام شیگرو دگوچی از یک مرکز تحقیقاتی ژاپنی و همکارانش برای سنجش توانایی رشد باکتری ها در شرایط جاذبه شدید مجموعه ای از آزمون ها را انجام دادند. به این منظور آنها از دستگاهی به نام اولترا سانتریفوژ استفاده کردند. اولترا سانتریفوژ، سانتریفوژی بسیار سریع است که برای پرتاب شدید مولکول های زیستی بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد. مولکول زیستی، مولکولی است که به وسیله موجودات زنده تولید می شود.
به این ترتیب دگوچی و همکارانش چهار گونه مختلف از باکتری ها را در یک مسیر به چرخش درآوردند و جاذبه بسیار زیادی تولید کردند.
نتیجه این شد که با وجودی که باکتری ها در اثر جاذبه شدید به شکل یک قرص (حجمی از ماده فشرده گرد کوچک) درآمدند اما در سرعت رشد آنها تغییری به وجود نیامد. دو گونه از باکتری ها به نام های دنتری فشن پاراکوکس dentrificans Paracoccus (باکتری های خاک) و اشرشیاکلی Escherichia coli توانستند در شرایط جاذبه شدید به رشدشان ادامه دهند.
محققان بر این باورند دلیل این که میکروب ها تحت تأثیر جاذبه شدید قرار نمی گیرند اندازه و ساختارشان است. موجودات زنده کوچک تر به نیروهای گرانشی نیز کمتر حساسند. باکتری هم یک سلول پروکاریوتی است یعنی ارگانل اندامک ندارد. اندامک ها ساختارهای متفاوت و تخصص یافته ای در داخل یک سلول هستند. مثل هسته، میتوکندری، واکوئل و کلروپلاست که هریک وظایف خاصی دارند.
اندامک ها تمایل به فشردگی و تراکم دارند و در معرض رسوب یا حالت توقف فعالیت قرار می گیرند. از آن جایی که باکتری ها اندامک ندارند دچار این مشکلات هم نمی شوند. هنوز برای محققان روشن نیست که چرا برخی از باکتری ها از دیگران مقاوم ترند و می گویند مطالعات بیشتری در این زمینه لازم است.
دانشمندان به خوبی می دانند که زندگی پروکاریوتی می تواند در مقابل درجه حرارت، ph، فشار و اشعه شدید مقاومت کند. اما دانسته های زیادی درباره زندگی پروکاریوتی تحت شرایط جاذبه شدید وجود ندارد. اما حالا آنها به این نتیجه رسیده اند که موجودات زنده می توانند به شکل شگفت آوری در شرایط چرخش سریع تکثیر شوند.
تجزیه و تحلیل ها نشان داد که اندازه کوچک سلول های پروکاریوتی برای تکثیر در شرایط چرخش سریع ضروری است. نتیجه این تحقیق نشان داد که نه تنها میکروارگانیسم ها می توانند در شرایط چرخش سریع زنده بمانند، بلکه قادرند در این شرایط تکثیر شوند و امکان سکونت در محیط های خارج از محیط زمین هم نمی تواند به وسیله نیروی جاذبه محدود شود.
این پژوهش حیات را به حوزه هایی گسترش می دهد که پیش تر تصور می کردیم در آنها زندگی ممکن نخواهد بود. به عنوان مثال، نیروی جاذبه بر روی کوتوله های قهوه ای در حدود در حدود ده تا 100 گرم تخمین زده می شد. در حالی که تصور نمی شد زندگی تحت این شرایط وجود داشته باشد و این مطالعه خلافش را ثابت کرد.
منبع: http://www.physorg.com/news/2011-04-bacteria-extreme-gravity.html