محمدرضا کریمی
از حدود 40000 سال پیش از میلاد مسیح، با ظهور دوره پالئولیتیک (از 40000 پیش از میلاد)، همزمان با جایگزینی انسان نئاندرتال با انسان های مدرن تر مثل هوموساپینس، فرهنگ بشری تغییر کرد. نشانه های این تغییر و صعود ناگهانی کیفیت بیان هنری را می توان در نقاشی های غارها دید. چنان که نشانه هایش با نقاشی های غار اروپای غربی، به ویژه فرانسه و اسپانیا مشخص است. این صعود ناگهانی در نحوه بیان هنری یک گام انقلابی در پیشرفت ذهنی نوع بشر است که نمونه های آن در غار لسکو دیده می شود.
کشف
این غار به وسیله چند نوجوان در سپتامبر 1940 کشف شد. مجموعه زیرزمینی لسکو نزدیک دهکده مونتی نیاک در منطقه دوردونی جنوب غربی فرانسه واقع است. این مجموع شامل نقاشی های چند رنگی غار مربوط به پیش از تاریخ است و نقاشی در آن از 17000 پیش از میلاد شروع می شود و نقاشی در آن تا 8000 پیش از میلاد هم ادامه یافته است. غارهای لسکو از سوی یونسکو در سال 1979 به عنوان میراث بشری برگزیده شده اند. مجموع لسکو شامل تالار بزرگ گاوها، مرد مرده، گذرگاه های فرعی، گالری نقاشی و اتاق گربه سانان است.
به خاطر تداوم مشکلات زیست محیطی در اطراف غار، در سال 1983 مجموعه «لسکو دو» چند صد متر دورتر از غار اصلی ساخته شد. «لسکو دو» یک نسخه عینی از تالار بزرگ گاوها و گالری نقاشی است.
بیشتر نقاشی های غار در فاصله دوری از ورودی آن واقعند. در فقدان نور طبیعی لازم بوده که این کارهای هنری با کمک شمع، به عنوان مثال نوعی از شمع که با چربی حیوانی می سوزد، آفریده شده باشند.
آن چه که نقاشی های غار در لسکو را متفاوت می کند، مقیاس عظیم بعضی از تصاویر جانوران و تصاویر واقعی استثنایی آنها است. یکی از گاوهای غار 5.2 متر عرض دارد و بزرگ ترین تصویر جانوری است که تاکنون در یک غار عصر سنگی پیدا شده. در مجموع 2000 تصویر رمزی شامل 900 فرم جانوری در غار وجود دارد که 600 تای آنها شناسایی شده اند. به علاوه تصاویر انتزاعی و سمبل های زیادی هم در غارها وجود دارد.
رنگ ها
نقاشان عصر پالئولیتیک لسکو، رنگ های مختلفی را به کار گرفته اند که شامل رنگ های قرمز، زرد، سیاه، قهوه ای و بنفش می شود. همه این مواد رنگی از مواد دردسترس محلی مثل خاک سرخ غنی از آهن و دی اکسید منگنز و زغال چوب به دست می آمده اند. هیچ قلم مویی در لسکو پیدا نشده. بنابراین یک فرضیه حاکی از این است که رنگ با استفاده از لایه های خزه ها یا خز حیوانات یا شمع خام ساخته شده مورد استفاده قرار می گرفته. نی ها و شاخ های پوک جانوران ممکن است به عنوان اسپری رنگ مورد استفاده قرارگرفته باشند.
از کل تصاویر مربوط به جانوران، اسب ها که 360 تصویر از آنها وجود محبوب ترین نقاشی ها هستند. به دنبال آنها گوزن ها هستند که 90 تصویر از آنها وجود دارد. نقاشی هایی از گونه های دیگر جانوری شامل گاوها و گاومیش ها، ماموت ها، بزهای کوهی، شیرها، خرس ها و گرگ ها نیز در غار وجود دارد. در این تصاویر سرهای جانوران از مقطع عرضی رسم شده اند. اما هر دو شاخشان چنان نمایش داده شده که انگار از جلو کشیده شده اند. نقاشی های اندکی از گیاهان هم در غار وجود دارد. تقریباً هیچ تصویری از انسان در لسکو وجود ندارد. مگر یکی که فرد درازکشیده ای را به تصویر کشیده است.
هنر انتزاعی
غارهای لسکو همچنین حاوی دو مجموعه هنر انتزاعی هستند. یک مجموعه از اشکال ساده مرکب از نقاط و خطوط و مجموعه دیگر از اشکال چهارگوش، سه گوش دایره ای و پنج ضلعی تشکیل شده است. اولین مجموعه مطابق نظر یک باستان شناس ممکن است در حقیقت نقشه هایی از آسمان شب باشد.
تالار بزرگ گاوها
مشهورترین اتاق لسکو تالار بزرگ گاوها است که متشکل از چهار گاو نر سیاه (گله نرها) است و اتاق مشهور دیگر اتاق گاومیش کوهان دار آمریکایی است که یک مثال خوب در استفاده از پرسپکتیو است.