مؤثرترین نظرات در تاریخ ستاره شناسی

بر اساس کتاب "تاریخچه کوتاهی از زمان" از استیون هاوکینگ

ارسطو

340 سال پیش از میلاد مسیح ارسطو فیلسوف یونانی در کتابش به نام "از آسمان" دو دلیل خیلی محکم در خصوص این که چرا زمین کروی ست ارایه داد. اول این که از روی خسوف های ماه فهمیده بود که در اصل خسوف سایه زمین روی ماه است و هنگامی که زمین بین ماه و خورشید قرار می گیرد خسوف به وجود می آید. ارسطو نتیجه گرفت که از آنجایی که این سایه که سایه زمین روی ماه است، همیشه گرد است، زمین نمی تواند صاف باشد (چون در آن زمان همه فکر می کردند زمین مثل قرص یا دیسک صاف ولی گرد است). در حالی که اگر زمین صاف بود سایه زمین بر روی ماه همیشه بیضی شکل می شد.

دلیل دومی که ارسطو پیدا کرده بود به دریانوردی یونانیان برمی گشت. یونانیان فهمیده بودند که ستاره قطبی در مناطق جنوبی همیشه نسبت به خط افق پایین تر از مناطق شمالی تر است و اگر از خط استوا به ستاره قطبی نگاه کنید می بینید که چسبیده به خط افق است. درمناطق شمالی ستاره قطبی درست بالای قطب شمال است و اگر کسی آن را نشان کند و به آن جهت برود راهش را گم نمی کند. در حالی که اگر زمین صاف بود باید همه آن را یک شکل می دیدند.

وی به همین شیوه شعاع زمین را محاسبه کرد و بر اساس موقعیت های ظاهری ستاره قطبی در مصر و یونان توانست به طور تقریبی محیط زمین را محاسبه کند. وی ممکن است در محاسباتش با ضریب دو اشتباه کرده باشد. واحدی که او با آن محاسباتش را انجام داده "استاد" stad است که کسی دقیقاً نمی داند چقدر است. بر اساس نوشته های قدیمی هر استاد 200 متر است. بر اساس محاسبات وی محیط زمین 400 هزار استاد است. اگر این محاسبه درست باشد با عددی با ضریب دو اشتباه کرده.

البته یونانیان روش دیگری هم برای اثبات کروی بودن زمین داشتند و آن این بود که از خود می پرسیدند چطور می شود این را توجیه کرد که وقتی کشتی ها از ساحل دور می شوند اول قسمت پایین شان ناپدید می شود و بعد بادبانشان و وقتی پدیدار می شوند اول بادبانشان پیدا می شود و بعد قسمت پایین شان آنها نتیجه می گیرند که اگر زمین صاف بود کشتی وقتی دور می شد کوچک و کوچک تر می شد. در حالی که کشتی رو به پایین می رود.

ولی از طرف دیگر ارسطو به غلط فکر می کرد زمین ثابت است و ماه و خورشید و بقیه ستارگان دورش می گردند و مسیر حرکت چرخشی آنها به دور زمین هم دایره ای شکل است. البته این به اعتقادات قدیمی برمی گشت که براساس آن زمین باید ثابت باشد و حرکت به دور آن هم باید به شکل بی نقص یعنی دایره ای انجام شود.