بعد از گرم شدن تدریجی زمین که از قرن 11 میلادی شروع شد، یک دوره سرما سراسر قرن 14 را فراگرفت که به نام عصر یخی کوچک شناخته می شود. این سرما اثراتی را در سراسر جهان به جا گذاشت.
در آسیای مرکزی، مغول ها در اواخر قرن 13 میلادی شروع به قدرت گرفتن کردند و چین، روسیه، هند شمالی و بیشتر امپراتوری اسلامی از جمله ایران را تسخیر کردند و با به هم پیوستن آنها امپراتوری عظیمی به وجود آوردند. این امر سفر و تجارت را ساده تر کرد. به طوری که مسافران و نیز اکتشافاتی مثل کاغذ، قطب نما و باروت به آسانی از چین به اروپا می رسیدند.
در سال 1328 میلادی، این همه سفر موجب شد که بیماری ها هم گسترش یابد. مرض طاعون از چین یا آسیای مرکزی آغاز شد و به زودی از یک سر امپراتوری مغول به سر دیگرش گسترش یافت و از روی کشتی ها به اروپا و آفریقای شمالی هم رسید. میلیون ها نفر در سراسر اروپا، آسیا و آفریقای شمالی مردند و امپراتوری مغول به کشورهای زیادی تجزیه شد. خاندان مینگ در چین، امپراتوری عثمانی در آسیای غربی، روسیه در آسیای مرکزی و سلطان های دلهی در هند از آن جمله بودند.
در قرن 15 میلادی، یک بار دیگر بیماری طاعون سراسری شد. در همین قرن مغول ها هم سعی کردند زیر لوای پادشاه جدیدشان، تیمورلنگ امپراتوریشان را دوباره متحد کنند. این موضوع باعث پایان کار سلطان های دلهی شد. تیمورلنگ بیشتر آسیای غربی را گرفت ولی نتوانست چین را دوباره تصرف کند. با حمله مغول ها، عثمانی ها که بخش زیادی از قسمت شرقی امپراتوریشان را از دست داده بودند و آنها را به مغول ها واگذار کرده بودند، درصدد تسخیر سرزمین های بیشتری در غرب برآمدند و در سال 1453 میلادی کنستانتینوپل و همچنین بخش زیادی از اروپای شرقی و آفریقای شمالی را تصرف کردند. در منطقه جنوب صحرا، پادشاهی های اسلامی در غنا و مالی شروع به نشو و نما کردند در حالی که درهمان حال در امتداد ساحل شرقی آفریقا مردم با کشتی های هندی و اسلامی تجارت می کردند.
در آمریکای جنوبی امپراتوری های جدیدی ظاهر شدند. اینکاها در پرو و آزتک ها در مکزیک از آن جمله بودند. مایاها و زاپوتک ها هم به حکومتشان در آمریکای مرکزی ادامه دادند.
در همان زمان، اروپایی ها خاندان المحد Almohads (یک خاندان مسلمان که مدتی در آفریقای شمالی و بخش هایی از اسپانیا حکومت کردند) را از اسپانیا بیرون راندند. آخرین حاکمان اسلامی در سال 1492 میلادی از این منطقه بیرون رانده شدند. در همان سال فردیناند و ایزابل شاه و ملکه اسپانیا، کریستف کلمب را با کشتی به آمریکای شمالی روانه کردند.