دکتر محمدرضا کریمی
موها به چند طریق ممکن است دچار صدمه شوند:
1-هوازگی ( weathering )
2-صدمات ناشی از کوتاه کردن مو و آراستن آن
3-صدمات ناشی از روش ها و مواد به کار گرفته شده بر روی مو
4-آسیب حاصل از نور آفتاب
5-آسیب مکانیکی
1-هوازدگی: همزمان با رشد مو لایه های تشکیل دهنده آن به تدریج و به آرامی دچار ساییدگی می شوند. این لایه ها در انتهای مو بخصوص اگر بلند باشد، تقریباً به طور کامل ساییده شده اند.
این ساییدگی یک پروسه کاملاً طبیعی است و اثر کمی بر روی موی سر دارد. چنین سایشی در بعضی از موارد با سرعت بسیار بیشتری رخ می دهد. آسیب حاصل از این سایش به دلایل مختلفی از جمله رطوبت، اصطکاک، نور آفتاب، حرارت حاصل از سشوار و … حاصل می شود. البته قابل ذکر است که مواد شیمیایی موجود در استخرهای شنا و نمک موجود در آب دریا -به اندازه مواد آرایشی نامناسب، از دیگر عوامل مؤثر ایجاد این آسیب ها بشمار می روند.
2- صدمات ناشی از کوتاه کردن مو و آراستن آن: به کارگیری یک قیچی کند باعث ایجاد لبه های بلند و ناهموار در مو شده و مو مستعد بروز هرگونه آسیب بعدی می شود. بنابراین به کارگیری قیچی استیل و با کیفیت مناسب عاملی بسیار مهم و تعیین کننده در سلامت مو بشمار می رود. استفاده از تیغ در کوتاه کردن مو باعث ایجاد حالتی نامناسب در آن می شود و شرایط را برای بروز آسیب های بعدی مهیا می کند.
3- صدمات ناشی از روش ها و مواد به کار گرفته شده بر روی مو: شامپو زدن خود به تنهایی باعث بروز هیچ گونه آسیبی در مو نمی شود. به خصوص به کارگیری شامپوهای مدرن حاوی مواد حالت دهنده که باعث محافظت از مو می شود.
به کارگیری شامپوهای غیرمناسب در قدیم باعث ایجاد در هم تنیدگی و کدر و مات شدن مو می شد و کم کم موها شبه کرک می شدند.
مواد آرایشی که به طور متداول برای فر کردن دایم، رنگبری و رنگ کردن مورد استفاده قرار می گیرد، همگی باعث آسیب رسانی با شدت های متفاوت در مو می شود.
سوختگی های شیمیایی سر نیز که به واسطه انتخاب کورکورانه یا استفاده بیش از حد مواد فر دایم یا محلول های ریلکس و صاف کننده ایجاد می شود، می تواند باعث آسیب رسانی به سلول های فولیکول و در نتیجه ریزش مو شود. بنابراین باید استفاده از چنین موادی با دقتی خاص صورت پذیرد.
4- آسیب حاصل از نور آفتاب: نور ماورای بنفش در تابش مستقیم نور آفتاب باعث بروز آسیب به روشی مشابه با رنگبری می شود و مو به تدریج ضعیف و خشک تر می شود.
5- آسیب مکانیکی: هرچند مو بسیار مستحکم و قوی است، اما می تواند به وسیله برس یا شانه کردن بیش از اندازه، به خصوص زمانی که خیس و مقداری هم در هم پیچیده است دچار آسیب شود. شانه های فلزی در ایجاد چنین آسیب هایی تأثیر بیشتری دارند. برس و شانه کردن برعکس و برخلاف مسیر رویش موی سر نیز به شدت خطرناک است.
مویی که در معرض پروسه های شیمیایی همانند فر، رنگ یا بی رنگ کردن همراه با آسیب های مکانیکی به صورت توأمان قرار می گیرد، درواقع آسیب های متعددی را به صورت همزمان دریافت می کند و در نتیجه بیشتر و گسترده تر تخریب خواهد شد.
فرایندهایی از قبیل سشوار کردن شدید، باعث کاهش رطوبت به میزانی کمتر از حد نرمال می شود و این امر خود می تواند مشکل آفرین باشد. خشک کننده های موی سر و دیگر ابزار حرارتی به کار رفته اگر بسیار داغ باشند، موجب می شوند آب موجود در مو به جوش می آید و در نتیجه حباب های بسیار کوچکی از بخار از تارهای موی صاف شده متصاعد می شود. مو به واسطه این عمل ضعیف می شود و ممکن است به طور کامل بشکند. هیچ درمانی برای موهای آسیب دیده از حرارت زیاد وجود ندارد. البته پوشش کامل مو با مواد حالت دهنده به صورت بتونه کردن، می تواند کاهش بروز موخوره را به همراه داشته باشد.