داستان های علمی-تخیلی، ادبیات تغییرند. موقعی که یک فرهنگ تغییرات زیادی را به دنبال پیشرفت های علمی و توسعه فناوری به خود می بیند و انتظار می رود که علوم و فناوری دستخوش تغییرات بیشتری نیز شود، عجیب نیست که داستان هایی درباره این تغییرات محبوبیت زیادی پیدا کند.
به این نکته توجه کنید که این تغییرات در عرصه های علوم و فناوری ممکن است به ما این توانایی را بدهند که جهان را بیشتر کنترل کنیم یا فهم ما را از جهان تغییر دهند. عنصر علمی در داستان های علمی تخیلی هم فهم ما را از جهان بیان می کند.
داستان های علمی تخیلی بیشتر درباره فناوری هایی هستند که پایه شان علم روز است و این امیدواری که این فناوری ها ممکن است به وجود آیند. اما هنوز به وجود نیامده اند. مثل کشتی فضایی ای که با انرژی همجوشی هسته ای کار می کند. این داستان ها راهی برای بیان احساسات انسان ها درباره این تغییراتند.
برخی از این داستان ها هم فراتر از این می روند و علم آینده را بسیار متفاوت از آن چه که ما اعتقاد داریم به آن سمت می رویم نشان می دهند و ما را مبهوت می کنند. با این همه آنها هم عناصری از جهانی که حالا ما در آن زندگی می کنیم را در خود دارند و ما هم این عناصر را تشخیص می دهیم. به طوری که دست کم می توانیم باور کنیم که این داستان ها جهانی که قرار است روزی بیاید را بیان می کنند. این داستان ها ما را به این سمت می برند که جهان آینده با جهان امروزی که ما در آن زندگی می کنیم متفاوت است و این تفاوت هم به علم یا فناوری وابسته است.
بعضی ها هم می گویند که داستان علمی تخیلی باید ما را درباره جهان آینده و گزینه های پیش روی آن به فکر وادارد.به این ترتیب داستان های علمی تخیلی فراوانی به وجود آمده اند که پرسش هایی را درباره تغییرات جهان و آینده پیش روی آن می پرسند (و معمولاً خودشان پاسخ هایی را ارایه می دهند).
یک نگاه دیگر هم به این نوع داستان ها این است که داستان علمی تخیلی تأثیر علم یا فناوری را بر مردم توصیف می کند (البته فکر نکنید که خوانندگان این داستان ها حتماً باید همه علوم را بفهمند) و این باعث می شود از خواندن داستان علمی تخیلی لذت ببرند. اما قهرمانان اصلی اغلب کسانی هستند که علم یا فناوری را می فهمند و این در این داستان ها به تحقق آرزویی هم اضافه می شود.
بنیان گذار داستان های علمی تخیلی از نوع جدید ژول ورن است که کتاب های او با وجود گذشت سال ها به ویژه در میان نوجوانان خوانندگان زیادی دارد. بیشتر کتاب های او به فارسی ترجمه شده اند.