خطر تولید زیاد محصولات دامی

محققان اروپایی نشان داده اند که تولید گوشت اثرات منفی زیادی بر محیط زیست به جا می گذارد. این در حالی است که مصرف کنندگان چه در اروپا و چه در بسیاری دیگر از مکان های جهان انتظار دارند به راحتی گوشت، تخم مرغ و شیر را از مراکز خرید تهیه کنند و در کیسه های خریدشان به خانه ببرند. درحال حاضر متوسط سرانه مصرف گوشت در جهان 50 کیلوگرم است اما در اروپا میزان متوسط مصرف گوشت تقریباً دوبرابر این رقم است.

تولید دام منابع زیادی مثل زمین، انرژی، آب و مواد مغذی خاک را به کار می گیرد. علم جدید می تواند به بخش کشاورزی کمک کند تا بهره وری از منابع افزایش یابد. درعین حال تقاضا برای منابع هم به سرعت در مقیاس جهانی درحال افزایش است. بنابراین ما نیاز داریم به فوریت ایده های نوآورانه ای ارایه کنیم تا از پایداری تولیدات بخش کشاورزی در آینده مطمئن شویم. چنین ایده هایی برای تضمین امنیت مواد غذایی و انرژی در سطح جهانی کاملاً حیاتی خواهد بود.

دانشمندان اروپایی می گویند لازم است طرح های تحقیقاتی بر استخراج انرژی زیستی از ضایعات به منظور کاهش مصرف انرژی فسیلی متمرکز شود. افزایش میزان بازیابی مواد مغذی به منظور کاهش استفاده از کودهای مصنوعی و همچنین حفظ کیفیت خاک با برگرداندن مواد آلی به زمین کشاورزی از دیگر محورهایی است که لازم است طرح های تحقیقاتی بر آنها متمرکز شود. درحال حاضر تنها در کشور دانمارک سالانه 34 میلیون تن کود حیوانی تولید می شود.

به این ترتیب اروپایی ها پروژه های خود در بخش تولید محصولات کشاورزی را بر سه حوزه مواد مغذی، انرژی و مواد آلی متمرکز کرده اند.

آنها می گویند این سه پارامتر برای افزایش میزان پایداری در تولیدات بخش کشاورزی کلیدی هستند. به عنوان مثال، تولید کودهای مصنوعی به شدت انرژی بر است و یکی از مواد مغذی موجود در این کودها، یعنی فسفر یک منبع محدود است. با توسعه فناوری ها در زمینه بازیافت، ما مزایای چندی به دست می آوریم. توسعه علوم جدید و توسعه فناوری های سازگار با محیط زیست موجب می شود در بخش کشاورزی بهره وری از منابع افزایش یابد.

این قبیل پروژه ها موجب توسعه پایدار کشورها می شود.

پیش از این گزارشی از سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، فائو نیز در همین زمینه منتشر شده بود که نشان می داد تولیدات دامی یکی از عوامل اصلی مشکلات زیست محیطی نظیر گرم شدن زمین، تخریب زمین، آلودگی آب و هوا و از بین رفتن تنوع زیستی است. این سازمان تخمین زده بود که دام ها مسئول تولید 18 درصد گازهای گلخانه ای در جهان هستند. به این ترتیب سهم بالقوه این بخش برای حل مشکلات زیست محیطی هم به همین اندازه بزرگ است.

این مطالعه نشان داد افزایش جمعیت و میزان درآمد افراد در سراسر جهان، همراه با تغییر اولویت های غذایی، موجب افزایش سریع مقدار تقاضا برای گوشت و شیر و تخم مرغ شده است. این در حالی است که جهانی شدن هم به افزایش میزان تجارت دام ها و واردات و صادرات آنها منجر شده است.

پیش بینی ها نشان می دهد رشد بخش دامی در حال حاضر بیشتر به صورت تولید صنعتی صورت می گیرد و این بخش در حال ورود به رقابت با بخش زراعت به منظور استفاده از زمین کمیاب، آب و دیگر منابع طبیعی است.

همچنین گسترش چراگاه ها به منظور استفاده دام ها دلیل اصلی جنگل زدایی است. این در حالی است که افزایش تعداد دام ها تهدیدی برای تنوع گونه های جانوری در جهان به شمار می رود چراکه با افزایش تعداد دام ها، جانوران دیگر زیستگاه های خود را از دست می دهند.

افزایش تولیدات دامی به شدت برمیزان عرضه آب درسراسر جهان هم اثر می گذارد. چراکه لازم است درصد بیشتری آب برای آبیاری محصولات خوراکی دام ها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین بزرگ ترین منابع آلاینده آب ها اصولاً منشأ حیوانی دارند. به این ترتیب که آنتی بیوتیک ها و هورمون های استفاده شده برای دام ها، مواد شیمیایی دباغ خانه ها و … سرانجام به آب ها راه پیدا می کنند و به آلودگی آب ها می انجامند.