بعضی از مهم ترین ضایعات پوستی

دکتر مونا زارع

ضایعات پوستی می توانند خود را به اشکال مختلفی نشان دهند. هر چند درباره تقسیم بندی این ضایعات پوستی اختلاف نظر هایی وجود دارد، اما ضایعات اصلی پوست را به 16 دسته تقسیم می کنند.

در زیر شایع ترین و مهم ترین این ضایعات توضیح داده می شود.

ماکول:(Macule)

به هر ضایعه هم سطح پوست که اندازه ای زیر نیم سانتی متر داشته باشد، ماکول گویند. ماکول ها می توانند رنگ های مختلفی داشته باشند. یکی از مثال های ماکول، کک و مک است.

پچ:(Patch)

به هر ضایعه هم سطح پوست که که اندازه ای بیش از دو سانتی متر داشته باشد پچ گویند.پچ ها نیز می توانند مانند ماکول ها رنگ های متفاوتی داشته باشند. به ضایعاتی که اندازه ای بین نیم تا دو سانتی متر داشته باشند، پچ کوچک گویند. یک نمونه از پچ لکه های ناشی از بارداری است.

پاپول:(Papule)

به هر ضایعه برآمده از سطح پوست که اندازه ای زیر نیم سانتی متر داشته باشد، پاپول گویند. پاپول ها شایع ترین نوع ضایعات پوستی هستند. زگیل معمولی نمونه ای از پاپول است.

پلاک:(Plaque)

به هر ضایعه برآمده از سطح پوست که اندازه ای بیش از دو سانتی متر داشته باشد پلاک می گویند. این ضایعات می تواند از ابتدا به همین شکل بوده یا از به هم پیوستن پاپول ها ایجاد شده باشد. به ضایعات بین نیم تا دو سانتی متر پلاک کوچک می گویند. به عنوان نمونه پلاک دربیماری پسوریازیس دیده می شود.

ندول:(Nodule)

به یک ضایعه توپر محدود که قطر آن بیش از نیم سانتی متر باشد، ندول گفته می شود و چنانچه قطر آن بزرگ تر از نیم سانتی متر باشد تومور گفته می شود.

وزیکول:(Vesicle)

تجمع مایع در داخل پوست که اندازه ای زیر نیم سانتی متر داشته باشد وزیکول گفته می شود. مانند تبخال.

تاول:(Bullae)

تاول ها نیز وزیکول هایی هستند که اندازه ای بیش از نیم سانتی متر داشته باشند. هر تاول یا وزیکول را که محتوی مایع چرکی باشد پوستول گویند. مانند بیماری تاولی پمفیگوس.

خراش:(Erosion)

به از بین رفتن قسمتی و یا تمام اپیدرم (لایه سطحی پوست) بدون درگیری درم (لایه میانی پوست)، خراش می گویند.

زخم:(Ulcer)

به از بین رفتن تمام اپی درم به همراه از بین رفتن قسمتی یا تمام درم زخم می گویند.

شقاق:

به از دست رفتن خطی اپیدرم را با دیواره های عمودی وحدود کاملاً مشخص، شقاق می گویند. مانند شقاق گوشه لب.

آتروفی:

فرو رفتگی پوست ناشی از نازک شدن اپیدرم و درم.

اسکار:

تشکیل یک بافت همبندی غیر طبیعی را که بعد از هر جراحی یا آسیب به درم وارد می شود اسکار می گویند. اسکار ها اغلب کلفت و صورتی هستند. اما با گذشت زمان سفید و دچار آتروفی می شوند(به اسکار بافت جوشگاهی هم گفته می شود).

پوسته:(Scale)

به افزایش افقی لایه شاخی نارس پوست، پوسته می گوییم. لایه شاخی لایه سطحی و مرده پوست است.

دلمه:(Crust)

دلمه لایه ای مرده بر روی پوست است که ناشی از تجمع سرم خشک شده به همراه گلبول های سفید و میکروب های مرده است و معمولا” بر روی زخم های پوستی ایجاد می شود (سرم به بخش شفاف هر مایع که از اجزای جامدتر آن جدا شده باشد می گویند. برای مثال سرم خون مایع شفافی است که بعد از لخته بستن کامل خون از آن جدا می شود؛به عبارت دیگرسرم خون، بخشی از پلاسمای خون است که فیبروژن آن در طی تشکیل لخته مصرف شده است).

منابع :1)درسنامه پوست/دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی/دکتر محمدرفیعی رودسری

2)فرهنگ پزشکی دورلند/ترجمه:دکتر بهرام قاضی جهانی،دکترآیدین تبریزی